W drugiej połowie XVIII wieku zaczęto nosić nowy typ ubioru zwany habit à la française. Habit był nieco krótszy od szustokora, miał niski, stojący kołnierz, a przesunięte z boków do tyłu fałdy nie poszerzały bioder. Rękawy habit były dłuższe, sięgały nadgarstka i wykończone były wąskimi mankietami. Habity szyto zarówno z gładkich, jak i wzorzystych tkanin, z cienkich jedwabi, aksamitów i sukna. Charakterystyczną ozdobą habitów były hafty, zdobiące brzegi pół, klapy kieszeni, kołnierze, mankiety i fałdy z tyłu. Do najpopularniejszych motywów należały bukiety kwiatów i liście traw. Haftem zdobiono również guziki. Guziki naszywano wzdłuż lewej poły około dziesięciu oraz po trzy na każdym mankiecie, po trzy pod klapami kieszeni, dwa u szczytu fałd na plecach i dodatkowe w samych plisowanych fałdach.

Kamizelki, które panowie nosili pod habitem, nie miały już rękawów i były krótsze, sięgały nieco poniżej talii. Najczęściej szyte były z jasnych, białych lub kremowych tkanin, które haftowano kolorowymi jedwabiami. Produkowano nawet specjalne tkaniny o tak rozmieszczonej dekoracji, by można z nich było wykroić odpowiednie części ubioru.

Na habit à la française składały się: ubiór wierzchni habit, kamizelka i spodnie do kolan culotte. Obowiązkowe były też jedwabne pończochy, żabot, płócienna bawełniana lub lniana koszula z dekoracyjnymi mankietami oraz trzewiki z klamerką na podbiciu.

Habity miały charakterystyczny krój, który wyróżniały przycięte z przodu poły, rękawy krojone po łuku, mankiety i klapy kieszeni bogato zdobione haftem. Dekoracyjne wykończenie męskiego ubioru zmieniało się wraz z modą. W połowie XVIII wieku dominowały obszycia z galonu. Hafty początkowo skromne, z roku na rok zajmowały coraz większą powierzchnię ubioru. Zwykle zdobiły: stojący kołnierz, brzegi pół, fałdy z tyłu, mankiety i klapy kieszeni. Po skrojeniu poszczególne elementy ubioru były w specjalnych pracowniach haftowane wedle wybranych wcześniej przez zamawiającego wzorów a następnie zszywane. Do haftu stosowano barwną przędzę jedwabną, nici metalowe różnego rodzaju a także wycięte z papieru formy, które ściśle oplatano nicią metalową.

Habit à la française

(kliknij aby powiększyć)

Habit à la française

(kliknij aby powiększyć)

Haftowana dekoracja odgrywała niebagatelną rolę w dekoracji osiemnastowiecznych ubiorów, przede wszystkim męskich. Haftami zdobiono wówczas habity, kamizelki, guziki, chusteczki. Projekty haftów, które za pomocą wzorników rozprowadzane były po całej Europie, wykonywali znakomici artyści - projektanci. Do najpopularniejszych motywów haftów zdobiących męskie ubiory należały drobne kwiaty łąkowe, liście i kłosy traw, łączone w dekoracyjne bukieciki. Obok nich pojawiały się także miniaturowe pejzaże czy postacie. Przy wykonywaniu haftów posługiwano się najczęściej ściegami atłasowym, satynowym, sznureczkowym oraz supełkami. Używano wielu odcieni jedwabnych nici dla uzyskania malarskiego efektu. Haft wzbogacano również pajetkami, czyli cekinami, wycinanymi z metalowych blaszek w kształt krążków, listków czy kwiatków. Haftowaną tkaniną obciągano guziki z tekturowych lub drewnianych krążków.

Habit à la française

(kliknij aby powiększyć)

Habit à la française

(kliknij aby powiększyć)

Ważny element dekoracji męskiego ubioru stanowiły guziki. Choć zwykle przyszywano je wzdłuż brzegu poły z przodu, nie zawsze były właściwym zapięciem. Często stanowiły tylko dekoracje, na co wskazują pozaszywane lub nierozcięte dziurki w zachowanych ubiorach. W połowie XVIII weku, gdy habity były dłuższe, guzików było więcej. Guziki przyszywano symetrycznie wzdłuż pół. Do mankietów rękawów i pod kieszeniami z tyłu. Guziki także wszywano u szczytu fałd z tyłu i pomiędzy fałdami aż do dołu, symetrycznie po dwa z każdej strony. W haftowanych ubiorach guziki często także były haftowane. Motyw haftu stanowił jeden z elementów kompozycji haftowanej dekoracji zdobiącej habit. Był to często miniaturowy motyw otoczony lamówką, drobny kwiatek lub gałązka.

Habit à la française

(kliknij aby powiększyć)

Habit à la française, koniec XVIII w. Haftowane guziki naszyte dekoracyjnie, pod klapami i wzdłuż pół.

(kliknij aby powiększyć)