Wykroje
Wykroje pochodzą z publikacji Marii Gutkowskiej-Rychlewskiej, Historia Ubioru, Wydawnictwo Zakład Narodowy Ossolińskich, 1968.

  • Uproszczona forma kroju pokazuje jedynie jej charakterystyczne cechy.
  • Przód z zaznaczoną wysokością talii, długość spódnicy z zaznaczona linią cięcia. Podobnie pokazany jest tył. Tak jak w innych typach rogówek, stanik z przodu jest pasowany a z tyłu poszerzony przez fałdy–plisy.
  • Tył i przód sukni należy wykrajać wzdłuż brytu (bryty tkanin jedwabnych wówczas nie przekraczały 60 cm). Szersze były tkaniny bez wzoru oraz i muśliny i batysty. Zwykle fałdy na plecach tworzyły 2 lub 3 szerokości brytu (ok. 150 cm), co nie jest widoczne na rysunku.
  • Rękaw jest krótki z doszytym szerokim przymarszczanym mankietem.

Suknia jedwabna typu deshabillé na owalną rogówkę, poł. XVIII w.

(pobierz)

Ubiór męski szustokor, 1. poł. XVIII w.

(pobierz)

  • Charakterystyczna linia cięcia poły z przodu, po łuku, modeluje sylwetkę.
  • Tył na dole poszerzony przez fałdy.
  • Forma rękawów pokazuje charakterystyczna linię cięcia po łuku. Rękawy zszyte są nieco z boku [brak szczegółów cięcia poszczególnych części].
  • Mankiet jest szeroki, nakładany na rękaw, który z zachowanych ubiorach jest często niewykończony.
  • Kołnierz w ubiorach z połowy wieku był niski, stanowił jedynie wykańczającą podkrój szyi wąską listwę.
  • Kieszenie schowane były w rozcięciach pod linią talii i przykryte romboidalnymi klapkami, które czasem zastępowały kieszenie.
  • Na wysokości piersi od wykroju pach niewielka zaszewka. W tym miejscu zwykle ubiory te lekko watowano dodając wypukłości piersi.
  • W szustokorach ważna była liczba guzików. Po trzy na mankietach i na klapach kieszeni, po trzy w fałdach z tyłu. Kilkanaście na przodzie.

  • Koszule w XVIII wieku miały prosty krój. Identyczny wykrój przodu i tyłu.
  • Przód wyróżniony podkrojem szyi i rozcięciem. Duży podkrój z przodu przymarszczany i wszyty w niewysoki kołnierz.
  • Boki w miejscu wszycia rękawów nie podkrojone. Rękawy o niewielkim podkroju z trójkątnymi klinami wstawionymi pod pachą. Szerokie rękawy zebrane są w wąskie mankiety.

Koszula króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

(pobierz)

Koszula króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

(kliknij aby powiększyć)

Koszula króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

(kliknij aby powiększyć)

Kontusz i żupan po Janie Potockim z Tykocina, ok. 1770

(pobierz)

  • Odrys czterech form kroju. Pierwsza to wykrój ½ przodu (lewego) z zaznaczonym lekkim wcięciem w tali i linią przyszycia guzików. U góry formy zaznaczono zarys podkroju szyi, do którego doszywany był kołnierz-stójka.
  • Druga to wykrój rękawa z podkrojem główki oraz zaznaczoną linią przyszycia szmuklerskich guziczków i wąskiego mankietu.
  • Wykrój kołnierza-stójki wraz z zaznaczonymi guziczkami i patką do regulacji.
  • Wykrój ½ tyłu (lewego) z zaznaczonym słupem ( pasem tkaniny do którego przyszyta jest boczna fałda). Krojona ze skosu fałda z 16 koła, górnym brzegiem zachodzi na wykrój pleców. Na linii cięcia skosu ma zaznaczone rozcięcie na kieszeń lub rozszycie umożliwiające sięganie do kieszeni spodni. Na plecach na środku od wysokości łopatek do wysokości pasa zaznaczone jest sznurowanie.

Kontusz i żupan po Janie Potockim z Tykocina, ok. 1770

(pobierz)

  • Największa forma wykroju to przód ubioru z wykrojem pach i szyi z zaznaczoną linią zapięcia.
  • Szeroko krojony po kole dół, częściowo odcięty na wysokości talii, wszywany jest w klin stanowiący przedłużenie pleców.
  • Ostatnia najwęższa forma wykroju to plecy z zaznaczonym wycięciem szyi i pach oraz długim klinem biegnącym od góry do dołu, do którego poniżej linii talii wszyta jest fałda utworzona z wyciętego z półkola dołu.
  • Wąski pasek u góry to połowa wykroju kołnierza.
  • Forma rękawa ma na dole zaznaczony mankiet.
  • Przy węższych tkaninach fałdy z tyłu tworzyły charakterystyczne trójkątne wstawki (co zapewniało dobre układanie się tkaniny). Na wykroju zaznaczone jest także niewielkie rozcięcie na dole charakterystyczne dla kontuszy z tego okresu, zachowanych w zbiorach polskich.

Kontusz i żupan po Janie Potockim z Tykocina, ok. 1770

(kliknij aby powiększyć)

Kontusz i żupan po Janie Potockim z Tykocina, ok. 1770

(kliknij aby powiększyć)