Gałązka oliwna
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Gałązka oliwna Halina Galera
44_hydria3.jpg

Na ilustracji widać hydrię czerwonofigurową z IV wieku p.n.e.  Naczynie to pochodzi z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, który zakupił je w okolicach Neapolu, gdzie prowadził badania archeologiczne. W 1805 roku Potocki udostępnił swoje zbiory publiczności  tworząc Muzeum Wilanowskie. 

"Owiniętą” wokół szyjki  naczynia gałązkę oliwną można rozpoznać przede wszystkim po charakterystycznym ułożeniu liści - u oliwki są one osadzone na łodydze najczęściej parami (naprzeciwlegle). Wygląd liści jest również typowy dla oliwki – długie i dość wąskie blaszki liściowe mają dobrze widoczny nerw środkowy, wyraźnie podkreślony przez twórcę ornamentu.

 

 

44_dionizos z satyrem_czerw_1.jpg

Także niewielkie wieńce na kraterze czerwonofigurowym z IV wieku p.n.e.  (pochodzącym z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego), widoczne na głowach Dionizosa i satyra oraz w ręku menady (choć z kultem dionizyjskim była raczej związana winorośl właściwa Vitis vinifera) można uznać za oliwne - widoczne jest naprzeciwległe ułożenie liści. Trzeba jednak przyznać, że identyfikacja tych motywów byłaby łatwiejsza, gdyby artysta zechciał uwzględnić w nich owoce.

 

 

Jajowate, zwisające na długich szypułach oliwki są najbardziej charakterystycznym, wręcz „diagnostycznym” elementem starożytnych przedstawień Olea europaea  . Uprawę oliwki europejskiej Olea europaea rozpoczęto prawdopodobnie na obszarze Palestyny co najmniej 3 tys. lat p.n.e. Obecnie drzewo to jest uprawiane głównie w krajach śródziemnomorskich. Znakomitą większość owoców wykorzystuje się do tłoczenia oliwy, a tylko 6% globalnej produkcji przeznacza się do wyrobu oliwek kiszonych, spożywanych jako dodatek do potraw.

44_owocująca oliwka.jpg

Jako atrybut m.in. Ateny, Zeusa, Apollina, Fauna, Demeter i Persefony oraz Jowisza i Minerwy, drzewo oliwne ma bardzo wiele znaczeń symbolicznych - np. pokój, chwała, płodność, błogosławieństwo, czystość, skromność, mądrość, sprawiedliwość, honor. Wieńcami uplecionymi z dzikiej oliwki - oleastru, według niektórych autorów uznawanego za dzikiego przodka oliwki europejskiej (choć są także autorzy, którzy wskazują na mieszańcowe pochodzenie Olea europaea), dekorowano skronie zwycięzców igrzysk olimpijskich. Do zwyczaju dekorowania zwycięzców wieńcami oliwnymi nawiązali organizatorzy 28 Letniej Olimpiady w Atenach w 2004 roku, podczas której zdobywcy medali otrzymywali wieńce z gałązek Olea. Uwito je jednak z oliwki uprawnej, zamiast tradycyjnego oleastru. Dzika oliwka ma dużo drobniejsze liście, a na zdjęciach z dekoracji medalistów widać było wyraźnie długie liście, typowe dla form uprawnych Olea europaea...

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem