Heweliusz Jan
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Heweliusz Jan źródło: Polski Słownik Biograficzny
44_jan heweliusz.jpg
44_firmamentum sobiescianum.jpg

Heweliusz Jan (1611-1687), astronom. Urodzony w gdańskiej rodzinie Hewelke, kształcił się w Gdańskim Gimnazjum Akademickim, gdzie mistrzem jego został Peter Krüger, potem zaczął studia w Lejdzie, lecz wkrótce je porzucił i ruszył na wędrówkę po Europie (Anglia, Francja, Niemcy) w poszukiwaniu wiedzy astronomicznej. Wrócił do Gdańska w r. 1634 i pomagał ojcu w prowadzeniu browaru. Na dachu swego domu urządził obserwatorium astronomiczne; przyrządy wykonywał przeważnie sam.

Wynikiem starannych obserwacji Księżyca była wydana w r. 1647 w Gdańsku Selenographia, z mapam Księżyca; dzieło to przyniosło astronomowi sławę w Europie i członkostwo towarzystw naukowych (m.in. Royal Society w 1664); wiele nazw obiektów z powierzchni satelity weszło do obiegu naukowego. Opublikował też dzieła o kometach, m.in.Comethographię, (1668) i dwutomowe dzieło Machina coelestis (1673, 1679). Przygotowane pod koniec życia Prodromus astronomiae (1690), zawierające katalogi gwiazd ze współrzędnymi (blisko 600 opisał po raz pierwszy) i mapy nieba (Firmamentum Sobiescianum) zostały wydane już po jego śmierci. 

Zaproponował wiele nazw konstelacji, m.in. Tarcza Sobieskiego (Scutum Sobiescianum). Heweliusza otaczali opieką królowie Jan Kazimierz i Jan III Sobieski, wspierał go Ludwik XIV. W r. 1679 wizytował go i potwierdził dokładność jego obliczeń Edmund Halley. Znaczącą i kompetentną pomoc w obserwacjach i przygotowaniu publikacji ofiarowała astronomowi jego druga żona, Elżbieta z Koopmanów.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem