Koniec Stuartów-Sobieskich
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Koniec Stuartów-Sobieskich Paweł Hanczewski
57_12_herb stuartów i sobieskich.jpg

Dzieje Stuartów-Sobieskich trwały tylko jedno pokolenie. Książę Karol (syn Marii Klementyny Sobieskiej, wnuczki króla Jana III Sobieskiego i Jakuba Edwarda Stuarta),  umarł 30 stycznia 1788 r. Stan jego zdrowia pogarszał się od jesieni roku 1786. Sprzyjał temu, obok dość zaawansowanego jak na epokę wieku, styl życia. Co najmniej od wyprawy do Szkocji w 1745 roku, Karol wykazywał coraz silniejszy pociąg do alkoholu, który wreszcie zamienił się w chorobę. Potrafił nad nią niekiedy zapanować (na przykład przez kilka miesięcy po zawarciu małżeństwa z Ludwiką Stolberg skutecznie unikał butelki). Jednak pierwsze poważne nieporozumienia z żoną spowodowały, że znowu sięgnął po ulubione cypryjskie wino, które zabierał ze sobą nawet do teatru. Innym ulubionym napojem była whisky, w tym czasie napitek „ludzi gorszego rodzaju”. Whisky stała się ekskluzywnym alkoholem dopiero pod koniec XIX wieku. W najgorszych okresach Karol upijał się przed południem, odsypiał, a wieczorem znowu pił do stanu upojenia.

Niestety, pod wpływem alkoholu stawał się agresywny, również w stosunku do najbliższych sobie kobiet. Jego organizm był wyjątkowo silny, jeszcze w 1783 r. zdołał wyjść z bardzo poważnej choroby, jednak wylew, który nastąpił na początku 1788 r., okazał się zbyt poważny. Karol umarł w ramionach swojej córki, Karoliny, ale problem polegał na tym, że Karolina, która przyszła na świat w 1753 r., urodziła się z nieformalnego związku z Klementyną Walkinshaw. Karol nie pozostawił legalnego spadkobiercy, co oznaczało faktyczny koniec Stuartów-Sobieskich. Tytuł króla Anglii, jako Henryk IX, przyjął jego młodszy brat. Tytułu nie uznali jednak władcy europejscy a co ważniejsze, nie było żadnej nadziei na przedłużenie dynastii. Henryk był przecież kardynałem i umarł bezpotomnie w 1807 r.

Lecz ród Stuartów nie wymarł. Henrietta Anna, siostra dwóch królów, Karola II (1660-1685) i Jakuba II/VII (1685-1688), wyszła za mąż za księcia Filipa orleańskiego, brata króla Francji Ludwika XIV. Dzięki temu związkowi Stuartowie i ich pretensje do tronu brytyjskiego przetrwały do dzisiaj. Obecnie prawo do niego posiada Franciszek II, książę Bawarii ale poza garstką zwolenników Stuartów, którzy określają wszystkich władców po 1688 r., w tym obecną królową Elżbietę II mianem uzurpatorów, nikt nie traktuje go poważnie. A jednak trochę żal, że potomek Klementyny Sobieskiej, wnuczki Jana III Sobieskiego, nie zasiadł na tronach Anglii, Irlandii i Szkocji.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem