Potocki Franciszek Salezy (1700-1772) , wojewoda kijowski. Przegrał w l. 1728-1731 konkury o Zofię z Sieniawskich Denhoffową i urazę do zwycięskiego Augusta Czartoryskiego zachował na długie lata. Poparł w r. 1733 elekcję Stanisława Leszczyńskiego i stanął w styczniu 1734 na czele konfederacji woj. bełskiego, lecz przed r. 1736 uznał Augusta III.
Będąc jednym z najbogatszych ludzi w kraju prowadził politykę ostrożnie; złączony więzami rodzinnymi z obozem hetmańskim Potockich, unikał otwartych konfliktów z królem, a w latach pięćdziesiątych wspierał politykę zbliżenia Potockich do dworu saskiego. Wydał nawet jedną z córek (Marię) za Fryderyka Alojzego Brühla, syna saskiego premiera.
Był od r. 1756 wojewodą kijowskim. Intensywnie rozwijał osadnictwo na spustoszonych wojnami z początku wieku ziemiach ukraińskich, gdzie miał najwięcej dóbr. Założył wiele wsi, erygował ponad 100 parafii unickich. Jego sprawnie zarządzana milicja nadworna, tzw. kozacy humańscy, skutecznie ochraniała kresy od napaści hajdamackich. Wspierał unitów, fundował klasztory, kościoły i szkoły bazyliańskie, ale i liczne rzymskokatolickie. Otaczał opieką Żydów i Ormian w swoich dobrach. Podczas bezkrólewia 1763-64 przeciwnicy »Familii« wiązali wielkie nadzieje z woj. kijowskim, ale zawiódł ich oczekiwania a nawet przyczynił się do osłabienia, wystawiając własnego kandydata do korony. Włączył się w działania konfederacji radomskiej ( 1767), licząc na pomoc Rosji w obaleniu Stanisława Augusta.
Jego potęgę załamało a dobra spustoszyło kozackie powstanie, tzw. koliszczyzna; doszło 21 VI 1768 do okrutnej rzezi ludności w Humaniu. W konfederację barską Potocki już się nie angażował, pochłonięty także sprawą potajemnego ślubu syna – jedynaka, Szczęsnego, z Gertrudą Komorowską (1770), a potem tuszowaniem jej śmierci. Wśród zamieszek i oskarżeń, doczekał rozbioru kraju i 22 X 1772 rozstał się z tym światem, odchodząc w ślad za zmarłą w styczniu t.r. żoną, Anną z Potockich.
