© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   27.01.2016

Cancellaresca (Kaligrafia, PJM)

Podpis króla Jana III i królowej Marysieńki  to doskonała próbka  pisma kancelaryjnego (cancellaresca corsiva), które powstało na użytek włoskich kancelarii i ukształtowało  XVII-wieczny krój pisma.

Poszczególne litery są smukłe i czytelne, a zarazem o nieco fantazyjnych kształtach. Wielką zaletą tego kroju pisma, określanego dzisiaj jako „pismo angielskie” lub „kursywa współczesna”,  była i jest możliwość w miarę szybkiego pisania i łatwość odczytywania.

Cechy wyróżniające pismo angielskie spośród  innych krojów pisma:

1)    litery są mocno pochylone – kąt nachylenia liter wynosi 75°
2)    litery małe = ½ wysokości wielkich
3)    litery łączą się ze sobą za pomocą skośnych kresek
4)    odległość między wyrazami = 1 i ½ wysokości wielkich liter
5)    małe litery są owalne.

Pismo angielskie jest przykładem kroju pisma dwuelementowego, czyli takiego, w którym każda litera zbudowana jest na przemian z linii cienkiej i grubej.
Pismo angielskie, a zwłaszcza w swej pierwotnej odmianie, jaką jest cancellaresca, to pismo niezwykle ozdobne. Fantazyjne kształty liter można jeszcze bardziej wyeksponować, pisząc pojedyncze słowa, jak i całe zdania w okręgu, w spirali i po linii falistej.
Majuskuły (wielkie litery) i minuskuły (małe litery) w charakterze pisma angielskiego można kreślić nie tylko stalówką w obsadce, ale również gęsim piórem, pędzelkiem. Aby uzyskać ciekawe efekty w ich wizualizacji, warto użyć atramentu w różnych kolorach, farb wodnych czy kredek pastelowych. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach:

1)    Wiersze pisane na zmianę dwoma kolorami tworzą ciekawy efekt wizualny. Barwy muszą jednak ze sobą współgrać.
2)    Używanie w różnym stopniu rozcieńczonej farby daje również oryginalne efekty specjalne.
3)    Przy użyciu farb wodnych i pasteli można namalować tło dla pisanego lub zapisanego już tekstu.
4)    Wywijasy i zakrętasy tak charakterystyczne dla pisma angielskiego można zwijać, rozwijać, zwielokrotniać. Tekst powinien pozostać jednak nadal czytelny i przejrzysty.