© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Daniłowicz Jan herbu Sas

Daniłowicz Jan herbu Sas (zm. 1628), wojewoda ruski, zięć hetmana Stanisława Żółkiewskiego, dziad macierzysty Jana Sobieskiego. W młodości służył wojskowo w szeregach obrony potocznej na pograniczu południowo-wschodnim Rzeczypospolitej, walcząc z najazdami tatarskimi. Uczestniczył w stłumieniu powstania kozackiego pod wodzą Semena Nalewajki (1595-1596), za co w 1597 r. otrzymał starostwo czehryńskie i korsuńskie. Dzięki poparciu Żółkiewskiego został krajczym koronnym (1600), a po śmierci kanclerza Jana Zamoyskiego otrzymał dzierżone przezeń starostwo bełskie. Podczas rokoszu sandomierskiego zajął stanowisko prokrólewskie, wspólnie z Żółkiewskim protestując przeciw rokoszanom Mikołaja Zebrzydowskiego, ale w czasie decydującego starcia pod Guzowem 5 VII 1607 r. wycofał się z pola bitwy i powrócił dopiero po zwycięstwie regalistów. W 1612 r. został kasztelanem lwowskim, w roku następnym awansował na województwo ruskie. Uczestniczył w komisjach kozackich – olszanieckiej (1617) i rastawickiej (1619); nie brał udziału w bitwie pod Cecorą w 1620 r., ale zorganizował obronę województwa ruskiego przed zagonami tatarskimi. Z pierwszego małżeństwa z Katarzyną Krasicką pozostawił dwie córki; po śmierci Katarzyny ożenił się w 1605 r. z córką hetmana Żółkiewskiego Zofią, z którą miał dwóch synów: Jana (zmarł w 1618 r. w wieku 5 lat) i Stanisława, zamordowanego w 1636 r. przez Tatarów, oraz dwie córki: Teofilę, wydaną za Jakuba Sobieskiego, matkę przyszłego króla Jana III Sobieskiego oraz benedyktynkę Dorotę.