© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   14.01.2010

Dwa postumenty w stylu Boulle'a z XIX wieku

Dwa postumenty w stylu Boulle'a z kolekcji wilanowskiej stanowiły integralną część wyposażenia dawnych wnętrz pałacowych. To na nich ustawiano cenne rzeźby czy świeczniki. Meble tego typu często były bardzo bogato zdobione.

Niestety, czas zrobił swoje. Przez wiele lat słupki znajdowały się w magazynie zbiorów, a ich stan był bardzo zły.

Drewniana konstrukcja chwiała się, na całej powierzchni było wiele ubytków forniru1, który dodatkowo łuszczył się i odpadał całymi partiami. Mosiężnych blach i okuć zdobiących obiekty brakowało lub luźno odstawały od drewna, dodatkowo były pokryte korozją (zaśniedziałe). Szylkret2 który zdobił cokoły był silnie popękany i odpadał z całej powierzchni obu zabytków.

Kiedy podjęto decyzję o przywróceniu im dawnego wyglądu, postumenty trafiły w ręce wilanowskich konserwatorów mebli. Przeprowadzono mozolną pracę doklejania odspojonych fragmentów forniru. W miejscach całkowitego zniszczenia okleiny dopasowano liczne fleki3. Ręcznie wycięto skomplikowane wzory z blachy mosiężnej, które następnie wklejono w partiach ubytków ornamentu, stosując używane dawniej kleje.

Poważne problemy stanowiło zdobycie szylkretu, który pozyskuje się ze skorup chronionych dziś żółwi. Na szczęście w starych zapasach muzealnych znalazły się niewielkie ilości tego cennego materiału. Miejscami zastosowano też do tego celu barwioną żywicę syntetyczną imitującą szylkret. Fragmenty szylkretu z wielką precyzją przycinano ręcznie, a  było to niełatwe zadanie, ponieważ jest to trudny w obróbce surowiec - bardzo łatwo kruszy się i pęka.

Wielomiesięczna praca zaczęła powoli przynosić efekty, lecz dopiero po wykonaniu warstwy wykańczającej, jaką stanowi politura szelakowa4, meble odzyskały dawny blask.

___________________________


 1 Fornir - cienki płat drewna (przeważnie 0,5 - 1,5 mm) przeznaczony do oklejania powierzchni wyrobów z drewna wykonanych zazwyczaj z mniej cennych gatunków, w celu ich uszlachetnienia i ostatecznego wykończenia brązowej (Izydor Grzeluk, Słownik terminologiczny mebli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000)

2 Szylkret - masa uzyskiwana z wierzchniej warstwy skorupy żółwi morskich. Preparowana przeważnie w postaci cienkich płytek, lekko przejrzystych, o barwie żółtej do brązowej (Izydor Grzeluk, Słownik terminologiczny mebli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000)

 3 Flek - wstawki, uzupełnienia uszkodzeń z drewna identycznego jak w oryginale.

4 Politura szelakowa - jest to roztwór w alkoholu, żywicy naturalnej uzyskiwanej z gumilaki czyli wydzieliny owada z rodziny pluskwiaków brązowej (Izydor Grzeluk, Słownik terminologiczny mebli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000)