© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Generał artylerii (generalis artilleriae magister)

Rozwój broni palnej, a zwłaszcza artylerii postawił konieczność powołania specjalisty do jej do nadzorowania. Pieczę nad artylerią sprawował w XVI stuleciu hetman polny oraz tzw. starszy nad armatą. To m.in. dzięki jego wysiłkom bitwa pod Obertynem w 1531 roku zakończyła się sukcesem hetmana Jana Tarnowskiego. Urząd generała artylerii dla Korony ustanowił w 1637 roku król Władysław IV. Rok później powstało analogiczne stanowisko dla Litwy. Do jego kompetencji należało czuwanie nad zaopatrzeniem armii i arsenałów w odpowiednią broń i amunicję, odlewnie i proces produkcji armat, zaopatrzenie i wyekwipowanie taborów ciągnących za armią. W razie wojny, generał dowodził artylerią, a nie rzadko i innymi rodzajami broni, zwłaszcza piechotą.

By wypełniać swe zadania generał posiadali odpowiednie fundusze, z których musieli złożyć sprawozdanie. Koronny rozliczał się na sejmie, a litewski przed Trybunałem Radomskim.