Silva Rerum | 13.05.2013 Potyczki muzyczne zawsze mają w sobie coś niesamowitego – wszystkie łączy wspólny element tajemniczości. O niektórych wiemy sporo – gdzie i kiedy miały miejsce, kto z kim rywalizował, a kto tylko kibicował oraz to, jaka była nagroda. Nierzadko pomagają nam w tym naoczni świadkowie albo osoby, które słyszały o zdarzeniu od innych. Istnieją także takie pojedynki, w których liczba wiadomych faktów bliska jest zeru. Wtedy wkraczamy na grząski grunt hipotez, a praca bardziej przypomina rozwiązywanie zagadki detektywistycznej niż poważne naukowe zmagania.
Do tego rodzaju konfrontacji należało spotkanie Johanna Jacoba Frobergera i Matthiasa Weckmanna na dworze w Dreźnie, prawdopodobnie jesienią lub zimą przełomu lat 1649-50. J. J. Froberger (1616-1697) był uczniem G. Frescobaldiego, kompozytorem i przede wszystkim wirtuozem instrumentów klawiszowych, uchodzącym za najwybitniejszego twórcę tego rodzaju muzyki przed Janem Sebastianem Bachem. Związany z Wiedniem, odbył szereg muzycznych podróży, odwiedzając m.in. Paryż, Londyn i Brukselę.
Matthias Weckmann w czasach spotkania z Frobergerem pełnił funkcję nadwornego organisty w Dreźnie, a od 1655 roku zajął podobne stanowisko w kościele św. Jakuba w Hamburgu, miejscu z którym związany był do śmierci. Wiadomo, że pojedynek instrumentalistów urządził ówczesny książę elektor Johann Georg II, dziadek Augusta Mocnego. Walka o złoty łańcuch należała do zaciekłych, jednak po ciężkich bojach jego zdobywcą stał się… J.J. Froberger. Spotkanie to interesujące jest również pod innym względem. Pojedynek zaowocował przyjaźnią twórców, która nie pozostała bez wpływu na tworzone przez nich kompozycje - ważnym źródłem muzyki Frobergera jest Manuskrypt Hintze MS, US-NH, zawierający jedyną nieokrojoną wersję tekstu do Méditation sur ma mort future… Memento mori, uważaną za pisaną ręką Weckmanna[1]. Czy rzeczywiście drezdeński organista jest autorem tego tekstu? Pewności nie ma – to kolejna zagadka do rozwikłania.
Fakt, pojedynek Frobergera i Weckmanna wciąż kryje w sobie wiele tajemnic, ale to dopiero początek tego typu wydarzeń w Dreźnie. Jak wkrótce potem miało się okazać, miasto to stało się gospodarzem jeszcze bardziej irracjonalnych muzycznych spotkań.
[1] Zob. Howard Schott, [hasło] Froberger, Johann Jacob, [w:] New Grove Dictionary of Music and Musicians, second edition, Stanley Sadie [red.], Londyn 2001, t. 9, s. 282-287.