© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Małachowski Stanisław (ok. 1659-1699)

Małachowski Stanisław (ok. 1659-1699), wojewoda poznański. Stryj, biskup Jan Małachowski umieścił go na dworze królewskim. Uczestniczył w wyprawie wiedeńskiej, został ranny w bitwie pod Parkanami. W l. dziewięćdziesiątych cieszył się zaufaniem Jana III i Marii Kazimiery. W r. 1690 został kasztelanem sieradzkim. Miał opiekować się młodszymi królewiczami podczas planowanej w r. 1694 podróży zagranicznej. Małachowski zaciągnął nawet znaczne długi, aby godnie się prezentować, dwór jednak porzucił projekt wyjazdu. Był dopuszczany do poufnych narad w gabinecie królowej, doradzał jej w czasie sejmu 1695 r. Podczas posłuchania posła cesarskiego u Marii Kazimiery odpowiedział mu w imieniu królowej łacińską przemową. Maria Kazimiera troszczyła się o zdrowie chorej żony Małachowskiego. Na konwokacji po śmierci Jana III (1696) posłowie w obraźliwy sposób zarzucali m.in. kasztelanowi sieradzkiemu, prymasowi Michałowi Radziejowskiemu i staroście generalnemu wielkopolskiemu Rafałowi Leszczyńskiemu uleganie woli królowej wdowy. Na elekcji Małachowski poparł elektora saskiego i wziął udział w jego koronacji w Krakowie (1697), w r. 1698 dostał od Augusta II województwo poznańskie. Wysłany na rokowania pokojowe z Turcją, dotarł pod koniec września 1698 na miejsce kongresu do Karłowic nad Dunajem, chory po wyczerpującej podróży. Ze względu na stanowisko pozostałych uczestników kongresu, przeciwnych polskim roszczeniom terytorialnym wobec Turcji, Małachowskiemu udało się uzyskać tylko przywrócenie Polsce ziem utraconych w r. 1672. Wziął udział w podpisaniu traktatu karłowickiego (26 I 1699). Jego postawa na kongresie była ostro krytykowana w Rzeczpospolitej; wojewoda poznański poczuł się dotknięty zwłaszcza wysłaniem Rafała Leszczyńskiego w poselstwie do Turcji dla uzgodnienia warunków wykonawczych układu. Małachowski zmarł kilka miesięcy po powrocie do kraju, jego serce pochowano u krakowskim kościele Wizytek, ufundowanym przez stryja.