© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

O tempora, o mores! – O czasy, o obyczaje!

Słynne słowa Cycerona pochodzą z pierwszej mowy przeciwko Katylinie, wygłoszonej przed senatem rzymskim w świątyni Jowisza na Palatynie. Przywódca spisku, Lucjusz Sergiusz Katylina, jeden z członków senatu, brał udział w tym posiedzeniu. Cyceron, oskarżając go o zdradę, ubolewa nad upadkiem obyczajów. Wie, że tylko to mogło ośmielić zdrajcę do wzięcia udziału w obradach senatu. Zapewnia Katylinę, że zna jego plany, że spiskowcy są śledzeni, a senatorowie wiedzą o zdradzie. W tej sytuacji zdumienie konsula budzi obecność Katyliny w senacie i jego udział w publicznej naradzie.