© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Oficerowie wojsk koronnych w drugiej połowie XVII w.

W drugiej połowie XVII w. wojska koronne wraz z litewskimi tworzyły siły zbrojne Rzeczypospolitej. Na najwyższym szczeblu dowodzone były przez króla, hetmanów wielkich i polnych oraz licznych urzędników. Na poziomie poszczególnych jednostek – przez rotmistrzów i pułkowników, niekiedy generałów. Podobnie jak w innych armiach ówczesnej Europy oficerowie Rzeczypospolitej nie stanowili jednolitej grupy. Byli zróżnicowani pod wieloma względami, głównie zawodowym, społecznym, etnicznym i wyznaniowym.

Dotychczas zidentyfikowano prawie dwa tysiące oficerów, niższego i wyższego stopnia, jazdy, piechoty i artylerii w wojskach państwowych w tym okresie. Byli wśród nich osiedli w granicach ziem polskich cudzoziemcy, a także reprezentanci ówczesnych możnych i wpływowych rodów polskich, dla których kariera wojskowa stała się drogą zawodową: Samuel Karol Korecki (żyjący w latach 1621-1651) – starosta ropczycki, syn Jana Karola Koreckiego i Anny Potockiej; Stanisław Wężyk (1661-1684), starosta sieradzki, dworzanin królewski, syn Jana Wężyka; Eliasz Żółkiewski; Wojciech Prażmowski; Mikołaj Poniatowski; oraz Marcjan Ścibor Chełmski (zm. ok. 1699), podstoli sandomierski, przyjaciel Jana Sobieskiego, w 1680 r. mianowany oboźnym koronnym. Pozostali to: pułkownik Mikołaj Złotnicki (1629-1696), syn Tyburcego i Katarzyny Bojanowskiej, dyplomata, pod koniec życia cześnik koronny; Marcin Cieński (żył na przełomie XVII i XVIII w.), syn Wojciecha i Jadwigi Trzebnickiej, siostrzeniec biskupa krakowskiego, Andrzeja; Stanisław Zygmunt Druszkiewicz (1621-1697), syn Jana i Halszki Proszczyckiej, kasztelan lubaczowski, potem chełmski, komisarz królewski, zwierzchnik Kozaków prawobrzeżnych; Marcin Zamoyski (zm. w 1689 r.), z rodu ordynatów zamojskich, kasztelan lwowski, wojewoda bracławski i lubelski, który pełnił urząd skarbnika koronnego i podskarbiego wielkiego; Krzysztof Korycki (podkomorzy chełmiński i chorąży kijowski, generał w służbie szwedzkiej i brandenburskiej, od 1661 r. generał major wojsk polskich, komendant twierdz pruskich; oraz cudzoziemiec – Egidiusz Bremer de Britmar z Hanoweru, osiadły w Inflantach, oberszter piechoty, od 1659 r. komendant Grodna.