© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum   |   26.05.2011

Polska Andegawenów

W r. 1370 zmarł Kazimierz Wielki, ostatni Piast na polskim tronie. Pierwszą część jego rządów (panował od 1332) wypełniły próby odzyskania Pomorza Gdańskiego i Śląska, ziem utraconych w okresie jednoczenia państwa po rozbiciu dzielnicowym. Gdy w 1340 r. pojawiła się możliwość poszerzenia granic Polski o pogrążone w wojnie domowej ziemie Rusi Halickiej, Kazimierz sprzymierzył się z Węgrami i rozpoczął zwycięską, trwającą do 1365 r. wojnę, w której głównym przeciwnikiem Polski i Węgier była Litwa. Ceną za węgierską pomoc była umowa dynastyczna z Ludwikiem Andegaweńskim, stanowiąca, że jeśli Kazimierz nie będzie miał syna, korona polska przejdzie na króla Węgier. Kazimierz Wielki syna się nie doczekał.

Panowanie Ludwika Węgierskiego na tronie polskim trwało 12 lat (1370-1382). Ludwik przebywał w tym czasie na Węgrzech, a regencję w Polsce sprawowała jego matka, Elżbieta Łokietkówna (siostra Kazimierza Wielkiego) i krąg jej doradców. Głównym zmartwieniem króla był brak męskiego następcy. Zgodnie z polskim prawem, kobiety nie miała prawa dziedziczyć tronu, co oznaczało rychły kres władzy Andegawenów w Polsce. W zamian za zgodę na dziedziczenie polskiego tronu przez jedną z córek, Ludwik wydał w Koszycach w 1374 r. przywilej dla polskiego rycerstwa, gwarantujący mu m.in. obniżenie podatków. Z chwilą śmierci króla w 1382 r. tron polski przypadł jego córce Jadwidze. O tym, kto ma zostać jej mężem, zadecydować mieli polscy możni.