© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Potocki Ignacy

 

Potocki Ignacy  (1750-1809), marszałek wielki litewski, działacz polityczny. Wykształcony  w Collegium Nobilium i we Włoszech, dzięki  małżeństwu z  Elżbietą  z Lubomirskich  wszedł  do grona familii Czartoryskich i Poniatowskich.

Uczestnik „obiadów czwartkowych”, został  w roku 1773 jednym z  pierwszych działaczy Komisji Edukacji Narodowej i poważnie zaangażował się w reformę szkolnictwa i  w prace Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. Był od r. 1780 wielkim mistrzem loży masońskiej, wkrótce także Wielkiej  Loży Narodowej  i  tajnej Rady Niewidzialnej.

Przynajmniej od roku 1782 pozostawał w ostrej opozycji wobec króla, ale w trakcie obrad Sejmu Czteroletniego (1788-92) nawiązał bliższą współpracę z królewskim obozem reform, włączył się w prace nad nową konstytucją i był jednym z autorów Ustawy Rządowej 3 V 1791. Uszedł przed rządami konfederacji targowickiej na emigrację (do Saksonii), gdzie  w porozumieniu z Kościuszką przygotowywał insurekcję, a po  wybuchu  w 1794 r. prowadził akcję dyplomatyczną w  jej interesie  i wszedł do powstańczej Rady Najwyższej Narodowej. Po klęsce więziony był przez dwa lata w Petersburgu, a po trzecim rozbiorze  przez Austriaków.

Wiele pisał , m.in. na tematy nauki i jej dziejów,  polityki, tłumaczył prace m.in. z dziedziny logiki, poezje łacińskie. Ponownie włączył się do polityki w r. 1809, w czasach Księstwa Warszawskiego, lecz  tego roku zmarł w Wiedniu i pochowany został w Wilanowie.