Poseł na Sejm Czteroletni, działacz konspiracyjny, senator Królestwa Polskiego. Był synem Macieja, kasztelana warszawskiego i ulubionym bratankiem słynnego biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Starannie wykształcony, w Wiedniu, Wenecji, we Francji, był w marzeniach chorującego już psychicznie stryja przeznaczony nawet do tronu, lecz osiągnął w Rzeczypospolitej jedynie urząd podstolego koronnego (1784-1789). Na Sejm Wielki posłował w r. 1790 z woj. krakowskiego i zasłynął jako gorliwy mówca i gorący patriota, poparł uchwaloną 3 V 1791 Ustawę Rządową. Wziął czynny udział w konspiracji przed powstaniem kościuszkowskim; latem 1794 był 2 miesiące więziony przez Austriaków, potem Prusacy przetrzymywali w twierdzy jego żonę i małe dzieci, a już po rozbiorach (pod pseudonimem Jan Weygtynowski) uczestniczył (m.in. w Wenecji, w Mediolanie) w tajnych zabiegach o utworzenie, a potem wspieranie, Legionów Polskich we Włoszech. Po powrocie do kraju (1798), poddany represjom zaborców i nadzorowany we własnych dobrach,, gospodarował, organizował przemysł metalowy w Chlewiskach, współtworzył w r. 1800 Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk a także Towarzystwo Handlu Czarnomorskiego (1802) i Tow. Gospodarczo-Rolnicze (1810). W czasie Księstwa Warszawskiego działał w Komisji Edukacji, w sejmie i w samorządzie departamentu radomskiego. Wieczny, niepoprawny spiskowiec, ponownie zaangażował się w r. 1823 w działania Towarzystwa Patriotycznego, a po wykryciu spisku dekabrystów został w r. 1826 aresztowany; w więzieniu uległ paraliżowi. Prośby o zwolnienie odrzucano; Sołtyk, czczony przez współwięźniów jako spiskowiec - patriarcha, został uwolniony w r. 1829. Nie mogąc uczestniczyć w obradach, słał do sejmu 1830-31 listy i odezwy patriotyczne. Zmarł w Warszawie, z małżeństwa z Karoliną z Sapiehów, 1.v. Teodorową Potocką, miał syna Romana i córkę Konstancję Łempicką.
© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum