© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Szafeczka witrynowa neogotycka

  • Rzemiosło artystyczne
  • Polska
  • XIX w.
  • Sosna, fornir mahoniem, masyw mahoniowy, rzeźbiony, politura; szkło białe; żelazo
  • 107 x 101 x 28 cm
  • Wil.5708

Zaczęło się od Strawberry Hill, rezydencji angielskiego pisarza Horacego Walpole’a, który w ramach protestu przed oświeceniowym racjonalizmem w 1750 r. przebudował swoją siedzibę, nawiązując w jej stylizacji do gotyku. Okna zakończono ostrymi łukami, pojawiły się elementy charakterystyczne dla dekoracji tego okresu: wieżyczki, maswerki, plątanina suchego akantu. W tym otoczeniu Walpole napisał pełną mrocznych tajemnic i romantycznych uniesień powieść Zamczysko w Otranto. Opowieść gotycka, wydaną w 1764 r.

Wkrótce zarówno pałac, jak i powieść stały się wzorem dla arystokracji całej Europy zwracającej oczy ku bogatemu skarbcowi historii, zasobnemu w niezwykłe opowieści i zapomniane aranżacje dekoracji architektury, wyposażenia wnętrz: tkanin, mebli, ubiorów.

W Polsce przełomu XVIII i XIX w. powrót do historii, do czasów pełnych chwały wolnej Rzeczypospolitej miał podtekst nie tylko romantyczny, ale przede wszystkim patriotyczny.

Już w 1801 r. Christian Piotr Aigner zaprojektował i wybudował w Wilanowie na zlecenie Stanisława Kostki Potockiego galerię gotycką – jedną z pierwszych w Polsce. W jej wnętrzu, z pewnością pojawiły się neogotyckie sprzęty. Niestety, do dzisiaj zachowały się tylko nieliczne egzemplarze: krzesełko, dwie etażerki, stolik, szafeczka. Zakupiona witrynowa szafka ścienna uzupełnia zasób muzealny. Jest świetnym przykładem mebla neogotyckiego, w którym dekoracyjny gzyms koronujący, maswerki w przeszklonych drzwiczkach oraz ażurowa listwa na dolnej krawędzi szafki spełniają potrzeby estetyczne użytkowników, „wielbicieli” wieków średnich.

Anna Kwiatkowska