Silva Rerum | 01.09.2021 Miękkie łubie na łuk sporządzono z jednego płata skóry złożonego na pół wzdłuż prostej krawędzi. Szew łączący krawędzie skóry od awersu ozdobiony został srebrną nicią, która zachowała się jedynie fragmentarycznie. Awers łubia jest dekorowany: u góry, w prawym narożniku zachowało się oryginalne okucie z przestylizowanym motywem roślinnym, a przy górnej i dolnej krawędzi zachowały się ćwieki. Pozostałe okucia zostały zrekonstruowane na podstawie śladów pierwotnych ozdób.
Zabytek jest tradycyjnie uważany za jedno z trofeów wiedeńskich króla Jana III Sobieskiego przekazanych przez niego na Jasną Górę, na co jednak nie ma bezpośredniego potwierdzenia archiwalnego. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że łubie należało do grupy pamiątek po królu, które na Jasnej Górze znalazły się jako dar jego synów, królewiczów Jakuba i Konstantego (najważniejszy ich zespół przekazał w 1722 roku królewicz Jakub Sobieski – zob. fragment tzw. znaku hetmańskiego króla Jana III Sobieskiego z klasztoru paulinów na Jasnej Górze i buńczuk z klasztoru paulinów na Jasnej Górze). Jerzy T. Petrus wskazał na zapis w inwentarzu skarbca jasnogórskiego z 1768 roku, w którym wymieniono trzy sajdaki z trzema łukami i strzałami – wśród nich znajdował się niewątpliwie także omawiany zabytek (Odsiecz Wiedeńska 1683. Wystawa jubileuszowa w Zamku Królewskim na Wawelu w trzechsetlecie bitwy. Tło historyczne i materiały źródłowe, 1–2, Kraków 1990, vol. 1 – poz. kat. 567 na s. 305–306). Łubie konserwowane było przez Aleksandra Czerwińskiego w 1976 roku w związku z planami urządzania ekspozycji militariów w Arsenale na Jasnej Górze. Podczas tej konserwacji udało się częściowo odtworzyć zdobiące łubie okucia.
Zabytek był kilkakrotnie wzmiankowany w literaturze, a najpełniej został omówiony w publikacjach Jerzego Wernera i Aleksandra Czerwińskiego.
Łubie należało do sajdaka nieco skromniejszego od najczęściej wzmiankowanego jasnogórskiego kompletu tego rodzaju (por. sajdak z łukiem i strzałami z klasztoru paulinów na Jasnej Górze). Omawiany wyrób jest przy tym znacznie gorzej zachowany (brakuje większości oryginalnych okuć) niż łubie z tego wyjątkowo okazałego zestawu. Reprezentuje on jednak ten sam typ uzbrojenia i został wykonany w podobnym czasie oraz w zbliżonej konwencji co wzmiankowany komplet. Nie da się rozstrzygnąć, czy jeden z dwóch łuków zachowanych w tym samym zespole (zob. dwa łuki z klasztoru paulinów na Jasnej Górze) przynależał do opisywanego łubia, jest to jednak prawdopodobne.
Literatura:
Jerzy Werner, Łuki typu wschodniego w Arsenale Jasnogórskim, „Studia Claromontana”, T. 1, 1981, poz. 7 na s. 249.
Aleksander Czerwiński, Wanda Bigoszewska, Arsenał Twierdzy Jasnogórskiej. Przewodnik, Jasna Góra 1982, s. 24.
Zofia Rozanow, Ewa Smulikowska, Pamiątki po Sobieskich na Jasnej Górze, w: Tron Pamiątek ku czci „Najjaśniejszego, Niezwyciężonego Jana III Sobieskiego Króla Polskiego” w trzechsetlecie śmierci 1696–1996, [katalog wystawy], Muzeum Pałac w Wilanowie, 17 czerwca–30 września 1996, Warszawa 1996, s. 58.
Aleksander Czerwiński, Militaria jasnogórskie. Opracowanie bronioznawcze, konserwacja i ekspozycja zbiorów, „Muzealnictwo Wojskowe”, T. 8, 2005, s. 73, 93–94.