Prywatne próby kodyfikacji prawa wykorzystywane w praktyce sądowej
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Prywatne próby kodyfikacji prawa wykorzystywane w praktyce sądowej Wojciech Kalwat
44_typy szlacheckie_.jpg

Szlachecki ruch egzekucyjny dążył do skodyfikowania polskiego prawa. Starania egzekucjonistów rozbiły się jednak o sprzeciwy możnych i Kościoła, niechętnych zmianom prawa. Brak kompleksowego zbioru praw doprowadził jednak do powstania szeregu prac prawniczych, które były prywatnymi próbami kodyfikacji polskiego prawa. Prace te, pomimo nieoficjalnego charakteru, były pomocniczo wykorzystywane w orzecznictwie dawnej Polski.

Kompleksowego ujęcia prawa staropolskiego dokonał Jakub Przyłuski, który napisał „Leges seu statuta Ac privilegia Regni Poloniae” (1553). Jego dzieło, stanowiące podstawę do dalszych prac kodyfikacyjnych, było mieszaniną postulatów ruchu egzekucyjnego, polskich praw, ale poprzez układ widać w nim było wpływy prawa rzymskiego. Znalazło to odzwierciedlenie chociażby w przyjętej systematyce (personae, res, actiones). Drugim prawnikiem piszącym w podobnym duchu był Jan Herbut, który w 1570 roku wydał „Statuta Regni Poloniae” oraz kompendium prawa polskiego. Wśród innych prawników, którzy wydawali dzieła poświęcone prawom koronnym, a szczególnie konstytucjom, statutom i przywilejom, można wymienić Stanisława Sarnickiego „Statuta i metryka przywilejów koronnych” (1594), Jana Januszowskiego „Statuta, prawa y constitucie koronne łacińskie i polskie” (1600) .

Wśród siedemnastowiecznych prawników należy wymienić Tomasza Dreszera piszącego o procesie sądowym i systematyzującym wiedzę o ziemskim prawie prywatnym i karnym. Z kolei Mikołaj Zalaszowski i Gotfryd Lengnich zajmowali się prawem publicznym. Grzegorz Czaradzki i Jan Nixdorff pisali o prawie procesowym.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem