PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Szklaneczka królewicza Jakuba Sobieskiego

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzemiosło artystyczne
Czechy
przed 1720
Szkło przezroczyste, dwuścienne, szlifowane; rytowana złota folia, czerwona substancja żywiczna (?), dekoracja międzyściankowa (techn. Zwischengoldgläser)
7,6 x 6,3 x 6,3 cm
Wil.3738

Szklaneczka dwuściankowa Jakuba Sobieskiego-strona z monogramem JLKP

Niewielkich rozmiarów szklaneczka, która w 1965 r. wzbogaciła kolekcję wilanowską, stanowi dar wyjątkowo cenny. Wykonano ją dla osoby, której młodzieńcze lata bezpośrednio wiążą się z pałacem w Wilanowie – najstarszego syna króla Jana III Sobieskiego. O jej pierwszym właścicielu dowiadujemy się z reprezentującej niezwykle wysoki poziom artystyczny dekoracji tego naczynia. Po jednej stronie widzimy pod koroną szlachecką misternie spleciony zdwojony monogram JLKP, przedstawiający Jakuba Ludwika jako królewicza polskiego.

Umieszczona po przeciwnej stronie pod koroną królewską tarcza Rzeczypospolitej zawiera pośrodku herbowe znaki jego obojga rodziców – ojcowską „Janinę” i herb matki, rodu de la Grange d’Arquien. Na jej obramowaniu umieszczono informację, że w 1691 r. Jakub dostąpił zaszczytu udekorowania Orderem Złotego Runa, stąd przy koronie podwieszony jest charakterystyczny dla tego odznaczenia łańcuch. Bogata i pełna symbolicznego znaczenia ornamentyka podkreśla przymioty ponad sześćdziesięcioletniego Jakuba Sobieskiego i wskazuje, że nadal postrzegany był jako godny następca ojca na tronie Polski.

Szklaneczka dwuściankowa Jakuba Sobieskiego-strona z herbami Janina i de la Grange d'Arquien

Równie warta podziwu jest rzadka i wymagająca wielkiej dokładności technika wykonania szklaneczki, unikatowa w wilanowskim zbiorze szkła i nieczęsto spotykana w polskich kolekcjach. Choć wywodzi się z czasów starożytnych, została doprowadzona do doskonałości w okresie baroku, głównie na terenie północnych Czech. Dzięki zdolnym rękom rzemieślników powstawały wówczas przedmioty, których dekoracja – precyzyjnie rytowana w cieniutkiej złotej folii – umieszczana była między ściśle dopasowanymi taflami szkła, tworzącymi podwójną ściankę. Dodatkowy walor estetyczny uzyskiwano, szlifując zewnętrzną powierzchnię naczynia w drobne fasety, a także wprowadzając czasem w krążku dna czerwoną barwę jako tło dla koloru złota. Produkowane w ten sposób szklaneczki, czary kielichów czy nawet talerze, zdobione również srebrną folią, farbami olejnymi lub przezroczystymi lakierami, nie sprawiają wcale wrażenia grubościennych, a ich dziewiętnastowieczne naśladownictwa nigdy nie osiągnęły perfekcji oryginałów.

Szklaneczka dwuściankowa Jakuba Sobieskiego-płytka dna z medalionem z jeleniem w skoku

To pochodzące z prywatnej kolekcji dzieło sztuki, dzięki wspaniałomyślnemu gestowi ofiarodawcy, jest obecnie ogólnodostępnym dobrem kultury narodowej.

Barbara Szelegejd


2018-04-13
studia_wilanowskie_logotyp.png

Szkła z kręgu tzw. Zwischengoldgläser i ich przykłady w kolekcji wilanowskiej

Studia Wilanowskie, 1984 r. T. X W 1965 r. kolekcja szkła Muzeum w Wilanowie wzbogaciła się o interesujący obiekt związany z rodziną Sobieskich - szklaneczkę Jakuba Sobieskiego - wykonaną w technice tzw. Zwischengoldglaser...

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem