Trzebicki Andrzej h. Łabędź
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Trzebicki Andrzej h. Łabędź źródło: Polski Słownik Biograficzny
57_kosciol_piotra_i_pawla_krakow.jpg

Trzebicki Andrzej h. Łabędź (1607-1679), podkanclerzy koronny, biskup przemyski i krakowski. Był synem kasztelana wieluńskiego Marcina i Katarzyny z Rożniatowskich. Uczył się w kolegiach jezuickich w Kaliszu i Krakowie, studiował w Collegium Romanum. Po powrocie do kraju przyjął święcenia kapłańskie, uzyskując kanonię płocką (1633), gnieźnieńską (1642) i krakowską (1644).

Od 1649 r. zaangażował się w służbę na dworze królewskim: pełnił funkcję regenta kancelarii koronnej większej, w 1651 r. jako sekretarz towarzyszył Janowi Kazimierzowi w bitwie pod Beresteczkiem, w 1653 r. uzyskał nominację na podkanclerzego koronnego. W tym samym roku wyjechał w poselstwie do cesarza Ferdynanda III i sejmu Rzeszy w Ratyzbonie, starając się o pomoc przeciw Szwedom, Kozakom i Tatarom. Towarzyszył królowi w czasie wyprawy żwanieckiej (1653). W 1654 r. został biskupem przemyskim, w 1657 awansował na biskupstwa krakowskie, w związku z czym w 1658 r. zrezygnował z podkanclerstwa.

W okresie Potopu pozostał wierny Janowi Kazimierzowi. Na sejmie 1658 r. przyczynił się do przyjęcia konstytucji o wygnaniu arian. Był przeciwnikiem królewskich projektów reform, a zwłaszcza francuskiej kandydatury do tronu polskiego, nie poparł również projektu reformy sejmowej. W sporze dworu z Jerzym Lubomirskim zaangażował się jako mediator (1664-6), starając się zapobiec wojnie domowej; nie zdołał doprowadzić do pogodzenia zwaśnionych stron, wzbudził natomiast niechęć króla, urażonego jego wstawianiem się za rokoszaninem.

Po elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego jako stronnik Habsburgów podjął walkę z przywódcą malkontentów, prymasem Mikołajem Prażmowskim. Poparł małżeństwo króla z arcyksiężniczką Eleonorą Marią Józefą, w 1670 r. sprzeciwił się planowanej przez opozycję detronizacji, pozostawał jednak w kontakcie korespondencyjnym z malkontentami, m.in. z Janem Sobieskim i Krzysztofem Grzymułtowskim, krytykował również postanowienia prokrólewskiej konfederacji gołąbskiej.

W 1671 r. wystawił własnym kosztem 300-osobowy regiment piechoty, który wziął udział w kampanii ukraińskiej Sobieskiego, w 1672 wystawiony przezeń oddział 500 piechurów walczył w obronie Kamieńca Podolskiego. Na sejmie pacyfikacyjnym 1673 r. przyczynił się do zawarcia ugody i osobiście pogodził się z Prażmowskim. W czasie bezkrólewia po śmierci Michała Korybuta początkowo poparł kandydaturę Kamila Emila Hohenzollerna, później jednak opowiedział się po stronie Sobieskiego; podczas elekcji zastępował zmarłego prymasa Kazimierza Floriana Czartoryskiego. Do końca życia pozostał zwolennikiem Habsburgów, krytykując Jana III za próby polityki antybrandenburskiej, zerwanie układu z cesarzem Leopoldem i podpisanie układu jaworowskiego z Francją. Zmarł w Kielcach 28 XII 1679 r., został pochowany w kościele Jezuitów pw. św. Piotra i Pawła w Krakowie.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem