Wota Sobieskich. Komplet ornatowy czerwony z klasztoru dominikanów w Krakowie
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Wota Sobieskich. Komplet ornatowy czerwony z klasztoru dominikanów w Krakowie Jerzy Żmudziński
Komplet ornatowy
Komplet ornatowyKomplet ornatowy

Główna powierzchnia kapy, boki ornatu i dalmatyki wykonane zostały z tkaniny o gęstym wzorze utworzonym z symetrycznie rozłożonych zwojów przestylizowanej wici (w dwóch rodzajach) i owoców granatu. Motywy żółtozłote, obramowane ciemną czerwienią, i ciemnoczerwone widnieją na żółtozłotym tle. Na pozostałych fragmentach kompletu pojawiają się haftowane motywy roślinne – na kapie nieco odmienne niż na ornacie. W tym pierwszym przypadku motywy widnieją na tle żółtej tkaniny przetykanej złotą nicią, na ornacie natomiast tło zostało zahaftowane nicią metalową. Na kapie znajdują się motywy faliście wijącej się wici z przestylizowanymi kwiatami. Na ornacie widać ułożone osiowo, jeden nad drugim, motywy wielkich przestylizowanych kielichów kwiatowych. Powierzchnie partii haftowanych rozbite są drobnymi wzorami geometrycznymi. Galony na całym komplecie, lite i koronkowe, wykonane z nici metalowych są zapewne nowsze. Przy kapie znajdują się uchwyty do zapinania z prostymi metalowymi haczykami. Podszewki do wszystkich części kompletu wykonane zostały z niebieskiego płótna; odmienna jest jedynie podszewka kaptura kapy. Na podszewkach zachowały się napisy odnoszące się zapewne do dawnych inwentarzy: na ornacie – „N 94.”, na każdej dalmatyce – „N. 5”.

Według tradycji klasztornej komplet pochodzi z daru króla Jana III Sobieskiego.

Komplet publikowany był jedynie w opracowaniach katalogowych dotyczących klasztoru dominikanów w Krakowie.

Tradycja klasztorna dotycząca proweniencji kompletu została przywołana w publikacji Leonarda Lepszego i Stanisława Tomkowicza z 1924 roku, ale można przypuszczać, że autorzy oparli się na zapisach w dawnych inwentarzach lub na wiarygodnej tradycji ustnej. Jest bardzo prawdopodobne, że król ofiarował jakieś dary krakowskim dominikanom, kontynuując tradycję zapoczątkowaną przez rodziców, którzy darzyli zakon dominikański szczególnym sentymentem i otaczali kultem św. Jacka – ojciec króla ofiarował do grobu świętego w krakowskim kościele lampę wieczną. Przeciw królewskiej proweniencji kompletu przemawiać może brak herbów monarchy, za nią – kosztowność użytych tkanin i haftów. Drobne różnice pomiędzy haftami na kapie i na ornacie nie muszą świadczyć o braku jednorodności w obrębie kompletu, możliwe jest stosowanie w jednym warsztacie motywów o różnej redakcji.


Literatura:

Leonard Lepszy, Stanisław Tomkowicz, Zabytki sztuki w Polsce. I. Kraków, kościół i klasztor oo. dominikanów, Kraków 1924, s. 64–65 (tekst sygnowany przez Leonarda Lepszego), il. 55 na s. 68 (kapa).

Katalog zabytków sztuki w Polsce, 4, Miasto Kraków, 3, Kościoły i klasztory Śródmieścia, 2, red. Adam Bochnak, Jan Samek, Warszawa 1978, vol. 1 – Tekst, s. 175–176 (Paramenty czerwone. Garnitury haftowane, poz. 1), vol. 3 – Ilustracje, il. 1018 (ornat), 1090 (kapa).

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem