Z jakichś tajemniczych przyczyn postać Jana Krzysztofa Naumanna, czy jak kto woli Johanna Christopha Neumanna, nie może się zakorzenić w naszej pamięci. Nie uzgodniono nawet pisowni. Pojedyncze wzmianki i zidentyfikowane szkice nie rysują sylwetki biegłego i w swoim czasie ważnego sasko-polskiego architekta. Urodził się w 1664 r. w Dreźnie, kształcił w miejscowej akademii wojskowej, myśląc o karierze fortyfikatora. Na koszt elektora, jako wyróżniający się słuchacz, odbył podróż edukacyjną po północnej Europie. Odznaczył się jako dzielny żołnierz. Brał udział, w służbie cesarskiej, w wojnach z Turcją, w wojnie o sukcesję hiszpańską i w wojnie północnej. Szturmował Belgrad, walczył pod Namur i Moguncją. Służył pod rozkazami największych wodzów tego czasu – księcia Marlborough i księcia Eugeniusza. W 1699 r. był członkiem delegacji cesarskiej podczas rokowań pokojowych w Karłowicach. W 1704 r. jako inżynier-major przechodzi w służbę Augusta II. W 1714 r. został podpułkownikiem, a w 1724 r. pułkownikiem Korpusu Inżynierów. Wojskowe awanse biegły jako tło rzeczywistych działań. W 1705 r. zaprojektował i zrealizował system oświetlenia ulic Drezna, a w 1707 r. zainteresował się architekturą cywilną. Wziął urlop (w środku wojny!) i wyjechał do Anglii, Holandii, Włoch.
Około 1710 r. Jan Krzysztof Neumann trafił do Warszawy wraz z grupą inżynierów zatrudnionych w Saskim Urzędzie Budowlanym. Nie była to jego pierwsza wizyta w Polsce, w 1706 r. brał udział w zwycięskiej bitwie ze Szwedami pod Kaliszem. Towarzyszył Augustowi II jako kwatermistrz i generalny inspektor twierdz saskich. Ich zadaniem była przebudowa miasta według nowej mody tak, by jak najbardziej przypominało europejskie stolice, efektowną rezydencję, godną ambicji Augusta II Sasa. W 1710 r. utworzono w Warszawie Saski Urząd Budowlany, filię drezdeńskiego Generalbaudirektion, którym do 1715 r. kierował Naumann. Sascy architekci ochoczo wzięli się do pracy, realizując (od 1713 r. do połowy XVIII w.) tzw. Oś Saską, która wybiegała prostopadle do Krakowskiego Przedmieścia, między zgrupowanymi symetrycznie oficynami dworskimi i zabudowaniami gospodarczymi. Naumann pracował nad osią wraz z Mateuszem Danielem Pöppelmannem, będącym głównym projektantem. Oś biegła następnie przez wielki dziedziniec pałacowy i rezydencję Sasów. Dalej, w kierunku zachodnim, przecinała Ogród Saski, dzieło Naumanna. Park w stylu francuskim powstał na planie trapezu, z główną osią parterów zakończonych czterema basenami i altaną (zw. Wielkim Salonem). Za nią park przechodził w układ promienisto-koncentrycznych alej z pawilonami ogrodowymi. Wzdłuż alej obsadzonych kasztanowcami, rozmieścił barokowe rzeźby z piaskowca uosabiające pory roku, różne dziedziny nauki i sztuki, przedstawiające postaci ze starożytnej mitologii. Od placu, przed stanowiącą wejście do ogrodu Żelazną Bramą, planowano rozchodzące się na północ i południe ulice, zaś główna oś biegła dalej, między pawilonami Koszar Mirowskich (gdzie stacjonowała Gwardia Królewska), w stronę pól elekcyjnych na Woli. Z nieukończonego założenia zachował się do dzisiaj jedynie Ogród Saski, udostępniony mieszkańcom Warszawy w 1727 r. Warto dodać, że nie był to pierwszy ogród na koncie Naumanna – debiutował w 1707 r. parkiem w drezdeńskiej Rosenthal.
August II zachwycił się Wilanowem. Pociągała go uroda budowli i wciąż żywa pamięć króla Jana III. Na polecenie Augusta II Neumann sporządził inwentaryzację pałacu. W ślad za nią powstały plany przebudowy na wielką skalę, ale ich autorstwo Naumanna bywa kwestionowane. Jak wiemy niewiele z nich król zrealizował, ale ich hipotetyczne powierzenie Naumannowi musi dowodzić zaufania do jego umiejętności. Z drugiej strony realizacje wiedeńskie wskazują, że mógł się ich podjąć. Bezsporne jest za to, że Naumann wciągnął do prac przy pałacu Joachima Daniela Jaucha, swego szwagra.
Krążąc między Warszawą a Dreznem Naumann kierował pracami przy rozbudowie tzw. Reichenturm i ratusza w Budziszynie. Lata 1721–1733 to szczyt powodzenia Naumanna. W latach 1727–1728 pracował przy projekcie i budowie pałacu dziś zwanego Brühl-Marcolini na drezdeńskim przedmieściu Friedrichstadt. Początkowo znajdował się w tym miejscu prywatny ogród, który w 1726 r. kupił August II. Rok później darował go Fryderykowi Wirtemberskiemu, jako „ekwiwalent” za wdzięki Urszuli Katarzyny z Lubomirskich, żony księcia, a równocześnie jednej z ulubionych metres władcy. Naumann zaprojektował niewielki pałac z centralnym korpusem i krótkimi, poprzecznymi skrzydłami oraz zmienił aranżację parku. Równocześnie (bo w latach 1721–1732) pracował nad swym największym projektem – zamkiem myśliwskim Augusta II w Hubertusburgu. Z czasów Augusta III pochodzi tylko projekt kamienicy w Chemnitz (tzw. Siegertsches Haus am Markt). W tym czasie bardziej niż projektowanie interesował Naumanna teoria architektury. W 1736 r. wydał w Budziszynie, gdzie osiadł pod koniec życia, swe główne dzieło Architectura Practica, oder: Die würckliche und tüchtige Bau-Kunst, so wohl bey Palatiis, als auch Bürgerlichen Häusern. W 1720 r. ożenił się ze szlachcianką Katarzyną Elżbietą Jauch. Ich synowie: Johanna Christoph i Franz-Rudolf, byli oficerami w służbie saskiej i polskiej. Architekt zmarł w 1742 r. W 1733 r. Naumann otrzymał szlachectwo i został wciągnięty na listę Reichsadelbestätigung.
