Od czasu swoich studiów medycznych w Kopenhadze związany z Toruniem i Gdańskiem doktor Georg Seger chętnie anatomizował nie tylko ciała ludzi, lecz także badał zwłoki zwierzęce. Jedna z dysput uczniowskich przedstawionych w toruńskim Gimnazjum Akademickim, w której jako respondens występował jego wychowanek, była w całości poświęcona rozmaitym „bestyjom”. Nie wiemy jednak, jakie zwierzęta Seger badał w trakcie swego pobytu w mieście Kopernika. Dwie przeprowadzone w Prusach Królewskich przez medyka zootomie, co do których mamy pewność, że się odbyły, przeprowadzono w Gdańsku w latach siedemdziesiątych XVII stulecia. Przedmiotem pierwszej z nich było dwugłowe jagnię, przedmiotem drugiej – samica foki.
I tak, w należącej do pana Ludwiga Kersensteina wsi Okrągła Łąka, położonej na Żuławach Malborskich nieopodal Malborka, urodziło się 3 kwietnia 1675 roku „potworne” jagnię, któremu w trakcie trudnego porodu pasterz wyrwał przednie łapy. Truchło zwierzątka kilka dni później późnym wieczorem zostało przewiezione do Gdańska oraz przekazane Segerowi do zbadania przez jednego z tamtejszych rajców.
Sekcja zwłok potwornego jagnięcia odbyła się w ciągu doby w gdańskim Gimnazjum Akademickim, w obecności dwóch uczniów medyka. W jej trakcie między innymi stwierdzono, że ciało jagnięcia w miejscach, które nie zostały uszkodzone przez pasterza, było „zwykłe” oraz niczym się nie wyróżniało. Monstrualna była wyłącznie szeroka szyja uwieńczona dwoma łbami. Głowa prawa była przy tym większa niż lewa; oba łby miały oczy, uszy, język oraz inne organy. Po otwarciu brzucha jagniątka ujrzano sczerniałe, rozkładające się jelita, sieć i krezkę, a także żołądek, „w którym rozpoczynał się już proces gnicia”. Z kolei wątroba, nerki i śledziona wydawały się nienaruszone. W części krzyżowej wszystkie narządy za wyjątkiem pęcherza moczowego były tak przegniłe, że nie można było ich rozpoznać, co uniemożliwiało prowadzenie badań. W klatce piersiowej znajdowało się spore serce z „tłustawym” osierdziem, płuca były natomiast, jak zauważył doktor Seger, zupełnie zdrowe. Następnie przebadano dwie tchawice i dwa przełyki, które zbiegały się w pierwszym żołądku. Stwierdzono również, że w każdej głowie „monstrualnego jagnięcia” znajdował się dobrze wykształcony mózg, z którego wychodził rdzeń kręgowy. Rdzenie łączyły się na wysokości kręgów szyjnych tworząc odtąd jeden rdzeń. Sporządzając raport z tej sekcji, Georg Seger uznał, że miał do czynienia z niezwykle ciekawym przypadkiem „igraszki Natury”, który musi inspirować do poznawania jej licznych tajemnic.
Kolejna zootomia prowadzona przez medyka odbyła się kilka miesięcy później, jesienią 1675 roku. 27 listopada doktorowi Segerowi przyniesiono bowiem zastrzeloną młodą fokę długą na 1,5 łokcia i 3 stopy, która kilka dni wcześniej pojawiła się na plaży cztery mile od Gdańska. Badania sekcyjne odbyły się w obecności dwóch profesorów Atheneum Gedanense oraz czterech studentów tej instytucji, zainteresowanych medycyną i historią naturalną.
Sekcję foki zaczęto od ściągnięcia skóry i usunięciu tłuszczu. Następnie badano m.in.: mięśnie brzucha, otrzewną, sieć, żołądek, jelita, krezkę, przewody limfatyczne, trzustkę, wątrobę, śledzionę, powięź nerkową, nerki, moczowody, pęcherz moczowy, macicę, jajniki, przeponę, płuca, serce, osierdzie, tętnice wieńcowe, przełyk, język oraz gałki oczne. Szczególną wagę przykładano przy tym do badania szkieletu. Doktora Segera interesowały w szczególności płetwy, szczęka i kręgosłup. Jednocześnie medyk ze smutkiem stwierdził, że nie można było przebadać mózgu zwierzęcia, gdyż zostało ono zabite przez rybaka strzałem w głowę. Medyk utyskiwał także, że wskutek roztrzaskania łba ołowianą kulą sekcja nie mogła odbywać zgodnie z metodą ustanowioną przez jego kopenhaskiego mistrza Thomasa Bartholina. Jednakże także tę zootomię lekarz uznał za istotną, gdyż przybliżała go ona do rozpoznania dzieła Stworzenia.
Tekst opracowano na podstawie dwóch tekstów Georga Segera De anatome agnae bicipitis i De Anatome Phocae Foemellae Junioris z 1679 roku.
Realizacja działań online w ramach programu „Kultura Dostępna”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
