artykuły henrykowskie – akt prawny wydany przez Henryka Walezego w 1573 r., określał podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, m.in.: elekcyjność tronu, elekcja viritim, systematyczne zwoływanie sejmu, nie nakładanie nowych podatków bez zgody parlamentu. Każdy nowo obrany król musiał je zaprzysiąc, a gdyby je złamał - szlachta mogła wymówić mu posłuszeństwo.
