Portret Janusza Radziwiłła, kasztelana wileńskiego, rycina wg wzoru Jana van der Heydena, 1609; Biblioteka Narodowa
kasztelan – komes, pan grodowy – w średniowieczu urzędnik sprawujący władzę w imieniu panującego na danym terytorium (kasztelanii). Odpowiadał za obronę, wymiar sprawiedliwości, zbieranie danin i podatków. W epoce nowożytnej kompetencje kasztelana zostały ograniczone, ale za to kasztelani zasiadali w senacie. W hierarchii senatorów świeckich kasztelani zajmowali pozycję za wojewodami, z wyjątkiem kasztelana krakowskiego, który uznawany był za pierwszego senatora świeckiego.