W niepowtarzalnych wnętrzach pałacu Króla Jana III w Wilanowie, zarówno zabytkowe jak i XX - wieczne kamienne posadzki funkcjonują jako stały element wyposażenia parteru pałacu. Powstawały przy okazji przedsięwzięć budowlano-dekoracyjnych we wnętrzach pałacowych, realizowanych przez kolejnych właścicieli, wykonywane przez zatrudnianych przez nich artystów i rzemieślników. Wraz ze wzrostem znaczenia dworu w Wilanowie dążono do jego rozbudowy i nadania mu reprezentacyjnego charakteru służącego apoteozie rodziny Sobieskich. Starano się pozyskać wspaniałe dzieła sztuki i wyroby rzemieślników z rónych stron świata, m. innymi z Włoch, Francji i państw Orientu. Najstarsze z historycznych posadzek zlokalizowane są na parterze pałacu: w korpusie głównym i w alkierzach. Późniejsze i XX-wieczne - w obu galeriach, w skrzydłach bocznych pałacu, w wieżach i w części pałacu mieszczącej Apartamenty Marszałkowej Lubomirskiej. W większości okładziny kamienne podłóg pałacu wykonane zostały z marmurów krystalicznych, różnych rodzajów wapienia zbitego (czerwony, szary i czarny), piaskowca (szarego, różowego) i łupka. Układano je w różne wzory.
Najstarszą zachowaną posadzką w Wilanowie jest pochodząca z ostatniego ćwierćwiecza XVII w. iluzjonistyczna mozaika na podłodze w Bibliotece Króla. Następną w chronologii jest posadzka w Wielkiej Sieni z 1 połowy XVIII w. Najliczniejsza grupa to posadzki XIX i XX-wieczne, w większości układane we wzór szachownicy. Pośród nich na uwagę zasługuje odbiegająca od tego schematu, posadzka założonego w 1875 r Lapidarium. zaprojektowana przez ulubionego architekta Potockich - Henryka Marconiego. A o jej wyjątkowości świadczy umieszczona centralnie okrągła granitowa płyta pochodzącą z kolumny ze Świątyni Pokoju cesarza Hadriana w Rzymie.
Dzięki badaniom historycznym, archeologicznym i konserwatorskim możemy zdiagnozować przekształcenia, jakim podlegały wnętrza rezydencji w Wilanowie po 1945 r. oraz okreslić zastosowane materiały. Część posadzek poddawana była licznym reperacjom i wymianom przez kolejnych właścicieli. W czasie prac konserwatorsko- remontowych siedziby króla Jana III w latach 1947-1959, w obrębie parteru, m. in. wymieniono drewniane stropy na stropy Kleina. Zdemontowano wówczas część kamiennych i drewnianych posadzek, niestety niektóre nie powróciły na swoje pierwotne miejsce.
W kilku pomieszczeniach prace adaptacyjne połączone były z wymianą kamiennych posadzek na nowe, zwłaszcza gdy posadzka była w dużym stopniu uszkodzona. Oryginalne zabytkowe kamienne okładziny sprowadzano z kamieniołomów z terenu Polski i Europy, m. in. z Włoch. Przy wymianie i odtwarzaniu kompozycji kamiennych posadzek w obrębie parteru pałacu posiłkowano się archiwalnymi rysunkami i dokumentacjami sprzed 1939 r. Kierowano się również zachowanymi historycznymi wzorami posadzek, estetyką wnętrz i funkcjonalnością materiałów, w tym jak najlepszymi parametrami technicznymi i dostępnością surowca. W czasie prac posadzkarskich we wnętrzach pałacu, po 1954 r, do uzupełnień historycznych posadzek zastosowano polskie marmury, wapienie zbite i piaskowce z kamieniołomów z rejonu świętokrzyskiego, krakowskiego i ze Śląska. Wprowadzono duże zmiany, m. in. w południowym skrzydle pałacu zbudowano szatnię oraz klatkę schodową prowadzącą na parter do Zielonej Sieni, w której piaskowcową posadzkę zastąpiono okładziną marmurową z elementami z wapienia zbitego dębnickiego. Powstała również nowa klatka schodowa w wieży południowej z okładziną z polerowanego wapienia zbitego.
Dwie najstarsze posadzki z rezydencji Króla Jana III zostały niedawno poddane pieczołowitej konserwacji: iluzjonistyczna trójbarwna mozaika z Biblioteki Króla (w latach 2004-2005) oraz marmurowa z Wielkiej Sieni (w 2012). Wykonano je z mało odpornego na mechaniczne uszkodzenia marmuru i wapienia zbitego.
Najtrudniejszym dla podłóg okresem jest czas chłodów: od października do kwietnia. Wraz z obuwiem do wnętrz pałacu przedostają się duże ilości zabrudzeń z wody, piasku i soli drogowej, powodując drobne nawarstwiające się i nieodwracalne uszkodzenia powierzchni posadzek. Materiały impregnujące kamień oraz preparaty woskowe nie zabezpieczają powierzchni przed uszkodzeniami mechanicznymi i zarysowaniami, które powstają w trakcie ich użytkowania. W wybranych miejscach stosuje się ochronne wykładziny, które dzięki specjalnym splotom zatrzymują większość zanieczyszczeń wprowadzanych do wnętrza wraz z obuwiem.
Szczególna opieką konsewratorską otoczona została posadzka w Bibliotece Króla, obecnie udostępniona zwiedzającym bez zabezpieczających i ukrywających jej piękno osłon lub wykładzin. Jej stan jest systematycznie monitorowany, ze wględu na jej niewielką odporność na ścieranie. Raz w roku, w okresie przerwy zimowej, poddawana jest regularnym prewencyjnym zabiegom konserwatorskim przez dyplomowanych konserwatorów dzieł sztuki. Mając na uwadze również dobro innych kamiennych podłóg, corocznie odświeża się ich powłoki pielęgnacyjne a polerowanie dodatkowo pogłębia ich kolor. Stąpając po nich warto zwrócic na nie uwagę, by dostrzec ich wiekową urodę, są one również częścią bogatej historii królewskiej rezydencji.
