Myśl skodyfikowania całości systemu prawnego podjęto w okresie Sejmu Czteroletniego. Powołano dwie komisje kodyfikacyjne – dla Korony i Litwy. W ich skład weszli wybitni teoretycy prawa − profesorowie: Józef Januszewicz i Hieronim Stroynowski i praktycy − Franciszek Barss i Józef Szymanowski. Wojna polsko-rosyjska przerwała prace nad kodeksem.
Kodyfikatorzy pracowali zgodnie z duchem epoki, ale także uwzględniając polskie realia i doświadczenia prawne. Opierano się o prawo natury, idee humanitarne. Wyrażało się to chociażby w zasadzie domniemania niewinności i przekonaniu, że kara powinna służyć poprawie przestępcy. Choć zachowano tradycyjny podział społeczeństwa na stany, przewidywano ujednolicenie stosunków pomiędzy szlachtą a mieszczaństwem oraz ingerencję państwa w stosunki pomiędzy panem a poddanymi. Miała to być realizacja mglistych zapisów Konstytucji 3 maja o wzięciu chłopa pod opiekę państwa.
