Mikołaj Sieniawski (1489-1569) – człowiek Tarnowskiego
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Mikołaj Sieniawski (1489-1569) – człowiek Tarnowskiego Wojciech Kalwat opracowanie
44_puchar-fragment z herbem i buławami.jpg

Typowy kresowy zagończyk, tak najprościej można określić Sieniawskiego. Walki z Tatarami i Mołdawianami to zadania, którym poświęcał się z zamiłowaniem i pasją. Nie wywodził się z magnackiego rodu, więc długo przyszło mu piąć się po szczeblach kariery. Przez długi czas był strażnikiem polnym, zawiadującym pogranicznymi załogami. Z zadania tego wywiązywał się znakomicie. Ściśle współpracował z hetmanem Janem Tarnowskim. Współpraca ta dała wyniki podczas wojny ze Piotrem Rareszem. Sieniawski najpierw odzyskał dla Polski Pokucie, a następnie walnie przyczynił się do zwycięstwa pod Gwoźdźcem i Obertynem (1531).  Nie zawsze jednak szczęście uśmiechało się do dzielnego zagończyka. W 1538 r. poniósł srogą klęskę w starciu z Tatarami pod Sokalem. Mimo to rok później otrzymał – nie bez wstawiennictwa Tarnowskiego – buławę polną koronną. Odwdzięczył mu się przejęciem prawie całości spraw administracyjnych i czuwaniem nad bezpieczeństwem kresów południowo – wschodnich. Wzorem swego mentora żywo angażował się w walki o tron hospodarski w Mołdawii.

Nigdy nie działał wielkimi siłami, ale za to brał udział, aż w 20 kampaniach wojennych. Zasłużył się dla polskiej wojskowości reformując struktury obrony potocznej. Za jego hetmaństwa nie była to formacja zawodowa, pełniła raczej rolę przeszkolenia wojskowego dla miejscowej ludności. Rotacja kadr była duża, ale za to szeroki krąg młodzieży szlacheckiej mógł nabrać obozowego doświadczenia. Starannie dobierał współpracowników, którzy wyróżniali się kompetencją i odwagą. Wojsko czuło respekt wobec tego wodza i odznaczało się rzadką w tamtych czasach dyscypliną. Jego wkładem w staropolską sztukę wojowania było wprowadzenie jazdy kozackiej. Powstała ona z przekształcenia się chorągwi strzelczych w mobilną, ale posiadającą dużą siłę uderzeniową kawalerię - jazdę pancerną, która nie miała nic wspólnego z kozakami znad Dniepru.

Król Zygmunt August docenił fachowość i zaangażowanie Sieniawskiego i w 1563 r. mianował go hetmanem wielkim koronnym. Przypadło mu sprawować urząd w okresie zwycięstw ruchu egzekucyjnego, któremu był przeciwny. Przez lata zgromadził wielki majątek, ale w porównaniu z innymi magnatami jego nadania były niewielkie. Trzeba także podkreślić, że wielokrotnie obracał swoje dochody na potrzeby obronności państwa – wydał na ten cel dużo więcej, niż chociażby bajecznie bogaty Tarnowski. Zmarł podczas sejmu unijnego w Lublinie w 1569 r.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem