Wśród różnych przedmiotów i ich fragmentów pochodzących z okresu od XVI do XIX wieku, znajdowanych podczas prac archeologicznych, są także wyroby służące do utrzymania czystości, takie jak grzebienie, szczoteczki do zębów oraz szczotki do czyszczenia odzieży. Wydobyto je m. in. w trakcie badań na Starym Mieście w Elblągu. Te, które tam znaleziono, wykonali rzemieślnicy – rogownicy, głównie z kości zwierząt, rzadziej z ich poroża (jeleniowatych i z pochewek rogowych bydła) lub z tzw. kości słoniowej. Prawdopodobnie część takich przedmiotów robiono też z drewna, lecz nie przetrwały w ziemi do czasów współczesnych. Dawni Elblążanie używali grzebieni i szczotek wykonanych przez miejscowych wytwórców oraz zagranicznych, sprowadzanych do miasta drogą morską.
Wśród omawianych rzeczy znalazły się grzebienie toaletowe używane do rozczesywania lub upinania włosów. Wyglądem nieznacznie różniły się od dzisiejszych. Były to tzw. grzebienie dwustronne, jednowarstwowe, mające krótkie, cienkie i gęste ząbki wycięte po obu stronach płytki grzebienia, wzdłuż dłuższych jej boków. Innym rodzajem były grzebienie jednostronne, większe, z dłuższymi i szerszymi ząbkami; ząbki skrajne były najdłuższe. Grzebienie toaletowe z XVII i XVIII w. są rzadkimi znaleziskami. Być może w ogóle niezbyt często były wówczas używane. W tym czasie uważano bowiem, że dbanie o czystość włosów, ich mycie, wywołuje choroby – migreny, bóle zębów, osłabia wzrok. Rozpowszechniła się moda na noszenie peruk.
Najstarsze szczoteczki do czyszczenia zębów, znalezione na terenie elbląskiego Starego Miasta, pochodzą z przełomu XVIII i XIX w. Niewykluczone, że tutejsi mieszkańcy znali i używali ich także wcześniej. Ich kształt jest zbliżony do szczoteczek produkowanych obecnie, nieznacznie zróżnicowany, podobnie jak wielkość; inne były być może dla dzieci i dla dorosłych. Wykonane zostały z jednego, cienkiego kawałka kości lub poroża. Z jednej strony na ogół były węższe i miały nawiercone otwory do mocowania włosia (które się nie zachowało), podczas gdy druga - szersza - strona stanowiła uchwyt. Oba końce szczoteczek najczęściej były zaokrąglone. Przyjmuje się, że szczoteczki w takiej formie wynaleźli Chińczycy dopiero na początku XIV w., wcześniej zęby czyszczono rozmaitymi proszkami.
Szczotki, które przypuszczalnie służyły do utrzymania w czystości odzieży, miały podobny kształt i rozmiar. Były dość duże (14,5-16,2 cm długości), zrobione z jednego kawałka surowca. Główki były prostokątne z zaokrąglonymi rogami, z otworami na włosie i oddzielone od rękojeści wyraźnym przewężeniem. Na większości rękojeści były koliste wycięcia. Zabytki elbląskie datowane są na XIX w., lecz wiadomo, że takich wyrobów używano też we wcześniejszych stuleciach.
