Silva Rerum | 15.04.2011 Popularna nazwa gramatyki łacińskiej De institutio grammatica libri tres, napisanej przez portugalskiego jezuitę E. Alvareza (1526–86), używanej w Polsce od XVI do początków XIX w. Urodzony w 1526 na Maderze zakonnik studiował w Lizbonie i Coimbrze, zmarł w 1585 w Lizbonie lub Eworze (był tam rektorem kolegium jezuickiego). Swój podręcznik wydał po raz pierwszy w Lizbonie w 1572. Przyjęto go w niemal wszystkich szkołach jezuickich. Gramatyka wydana w Polsce po raz pierwszy już w 1577 (Poznań), miała do 1819 (Płock) ponad 65 edycji. Najczęściej przedrukowywano Alwara w Poznaniu, Wilnie, Kaliszu i Płocku. K. Estreicher wymienia 15 wydań wileńskich i 12 kaliskich. Po raz ostatni książką ukazała się w Petersburgu, w 1840.
Podręcznik liczący przeszło 400 stron, będący początkowo zwykłym przedrukiem oryginału, dopiero w późniejszych wydaniach uwzględniał elementy języka polskiego. Był zmorą uczniów, zwłaszcza w XVIII w., synonimem pamięciowego „kucia” reguł gramatycznych. W 1769 wśród uczniów szkół jezuickich, pojawił się nawet złośliwy wierszyk anonimowego autorstwa: Sama tylko z alwara nabyta łacina nie uczyni dobrego dla ojczyzny syna. W opinii historyków i pamiętnikarzy uchodził za książkę wyjątkowo zawiłą. Zdaniem językoznawców alwar był – jak na swoje czasy, dobrym i gruntownym podręcznikiem gramatyki. Należało go jednak traktować nie jako pomoc szkolną, przydatną do samodzielnej pracy ucznia, lecz podręcznik przerabiany pod okiem doświadczonego preceptora. Został wyeliminowany z edukacji polskiej dopiero przez KEN. Pijarzy zastąpili ją swoją gramatyką, odrzucając dawny sposób uczenia pamięciowego, ale inne zakony, np. reformaci, używały jej w swoich szkołach jeszcze w połowie XIX stulecia.