Bójka szlachty w kościele

  Obrady takie – najczęściej burzliwe i gorszące – odbywały się przeważnie w kościołach ( z których wynoszono przezornie do zakrystii Przenajświętszy Sakrament), z uwagi na dużą i zamkniętą przestrzeń. Ale i ona nie starczała dla tłumów, chcących brać udział w sejmiku. W samej świątyni bywało tłoczno; kto się nie zmieścił, czekał na zewnątrz – na przykościelnym cmentarzu, na placu, wreszcie na ulicach miasteczka. W miarę, jak zwiększała się odległość od centrum obrad, przybywało szlacheckiej ciżby, zainteresowanej jedynie wrzaskiem, tumultem, dobrym jedzeniem i piciem. Bójki sejmikowe były więc częste, ponieważ tłum rozemocjonowanej szlachty o różnych temperamentach wymykał się spod kontroli, zwłaszcza że podstawowy powód do rozmaitych awantur dawała wrażliwość na punkcie honoru. Według zgodnej opinii zachodnioeuropejskich pamiętnikarzy, skarżących się na agresywność szlacheckich opojów, „byliśmy jednym z najkłótliwszych, najbardziej zawadiackich krajów Europy” (Janusz Tazbir). Zważywszy, że samo pojęcie honoru okazywało się mocno nieprecyzyjne (dotyczyło np. zarówno spłaty karcianego długu, jak i obrony kobiety, no i oczywiście ojczyzny), szable często szły w ruch. Czupurnych panów braci nie peszyło, iż sejmik odbywał się w kościele. Świątynie nieraz oblegano zbrojnie, a zwalczające się partie rąbały sobie głowy z zapałem. Na jednym z takich sejmików, aby nie dopuścić do rozlewu krwi, na polecenie marszałka, cichaczem poobcinano uczestnikom szable z rapciami. Za szczególnie niebezpieczną broń uznano czekan (pełniący też rolę laski), którego noszenia przy sobie w miejscach publicznych, pod karą 200 grzywien, zakazano aż trzema konstytucjami z lat 1578, 1601 i 1620.