Pałac wilanowski bez Gabinetu czy Pokoju Chińskiego oraz zbiorów chińskiej i japońskiej porcelany, a także wyrobów z laki nie byłby tą samą rezydencją. Dalekowschodnia porcelana i wyroby z laki oraz przedmioty produkowane w Europie na wzór chińskich i japońskich lub dekorowane „w stylu chińskim” zdobiły wnętrza pałacu w Wilanowie od początku jego istnienia.
Już w najstarszym inwentarzu opisującym wyposażenie pałacu, spisanym po śmierci króla Jana III w 1696 roku, znajdujemy opis Gabinetu Chińskiego w Apartamencie Króla Jegomości. Kolejni gospodarze rezydencji – August II Mocny, Izabela z Czartoryskich Lubomirska, Stanisław Kostka Potocki – urządzali gabinety lub apartamenty z dekoracją inspirowaną bądź wzorowaną na dalekowschodnich motywach. Na przełomie XVIII i XIX wieku Stanisław Kostka Potocki, tworząc w Wilanowie jedno z pierwszych polskich muzeów, zaaranżował niezwykły Apartament Chiński, w którym prezentowana była jego kolekcja chińszczyzny – jak to zapisywano w ówczesnym inwentarzu. Zbiór ten miał jak najpełniej ukazywać dokonania i charakterystyczne cechy sztuki Chin i Japonii. Kolekcja Stanisława Kostki Potockiego, wzbogacana przez cały XIX wiek, zachowała się w sporej części w zbiorach muzeum do dziś.
Jest to przekrojowy zbiór, skupiający wszystkie typowe przykłady obiektów sztuki dalekowschodniej – tak zwane wyroby eksportowe, produkowane specjalnie na rynek europejski, dostosowane do europejskich gustów i mody. Jest to porcelana chińska: biało-niebieska, typu blanc de Chine, wyroby z rodziny różowych i rodziny zielonych, seladony; japońska porcelana Imari i jej naśladownictwa wytwarzane w Chinach. Szkatuły i pudełka zdobione laką, drobne rzeźby z kamienia mydlanego i korzeni ukazujące buddystycznych i taoistycznych świętych, barwna emalia kantońska. Kolekcja ta od kwietnia 2008 roku jest prezentowana w odrestaurowanych XIX-wiecznych Pokojach Chińskich w południowym skrzydle pałacu. W zabytkowych szafach witrynowych wśród efektownych dekoracji ścian i tapet „w stylu chińskim”, bogaty i różnorodny zbiór zachwyca swoją barwnością, precyzją wykonania i egzotycznym charakterem. W książce przedstawione zostały najcenniejsze i najciekawsze przedmioty z wilanowskiej kolekcji sztuki dalekowschodniej.
Anna Ekielska-Mardal, Daleki Wschód w Wilanowie
Warszawa 2008, 120 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-55-9
Kup teraz w e-sklepie