Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków oraz członkowie komisji ds. rozstrzygnięcia konkursu poinformowali wczoraj, że laureatem Nagrody im. Gerarda Ciołka w 2024 r. został Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (od 2002). Warto przypomnieć, że jest muzealnikiem, historykiem sztuki i archeologiem, autorem innowacyjnej strategii oraz szeroko zakrojonych planów konserwacji i rewitalizacji historycznej rezydencji wilanowskiej, które wspólnie realizujemy od ponad 20 lat. Znane jest także jego zaangażowanie w ochronę krajobrazu kulturowego i planowanie przestrzenne, wdrażanie programów zrównoważonego rozwoju. Jest doradcą licznych muzeów i organizacji społecznych, które korzystają z jego wiedzy i doświadczenia w zakresie zarządzania oraz konserwacji zabytków. Gratulujemy Pawłowi Jaskanisowi tak prestiżowego wyróżnienia!
Oto fragmenty wypowiedzi Pawła Jaskanisa, które pozwalają poznać jego opinie na temat współczesnego muzealnictwa i konserwacji zabytków:
Nowoczesne muzea muszą mieć swoje misje, strategie, rozpoznaną własną tożsamość, która z kolei musi się przekładać nie tylko na stan konserwatorski zabytku, ale także i na sposób jego ekspozycji. Ta potrzeba interwencji konserwatorskiej i zmiany sposobu działania, tak widoczna w 2002 roku, kiedy rozpocząłem swoją misję w Muzeum Pałacu w Wilanowie, bardzo scementowała zespół pracujących tu ludzi i przyciągnęła nowych współpracowników. Po latach widzimy dobre efekty naszych wspólnych wysiłków.
Jesteśmy instytucją wartości i wzorów kulturowych, których musimy bronić przed zawłaszczaniem i rabunkową eksploatacją. To dotyczy także funkcji społecznych, bowiem muzeum to nie jest wyspa, tylko integralna część miasta. Kreacja kosztem dziedzictwa – to stały problem ochrony zabytków. Wielkim wyzwaniem jest także uczynienie z muzeum instytucji nowoczesnego dialogu wokół wartości staropolskich. Uczymy ludzi interpretacji, rozumienia i refleksji, ale i samodzielności w patrzeniu na to miejsce. My podrzucamy im tylko ścieżki skojarzeniowe.
Czym zaś w ogóle będą muzea? Czy będziemy instytucjami atrakcyjnymi dla publiczności, w kontekście wszelakich uproszczeń kultury? Nasze wzory kultury są bardzo subtelne, aluzyjne, abstrakcyjne, a teraz komunikacja jest bardzo bezpośrednia. Rozwiązaniem jest droga środka, którą musimy znaleźć. Wartością jest wiedza, którą przekazujemy. Pozytywne emocje i wiedza, podawana na różnych płaszczyznach i w różnych formach dostępnych dla różnych odbiorców – w formie publikacji, strony internetowej, lekcji muzealnych, seminariów i konferencji naukowych, wystaw i koncertów. Nie możemy nastawiać się tylko na ilość, ale i na jakościowe zarządzanie wartościami.