© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Dzwonowata olbrzymia kulawka kolejna

  • Rzemiosło artystyczne
  • Polska
  • ok. 1800 r.
  • Szkło bezbarwne, szlifowane, rytowane, częściowo polerowane
  • wys. 27,5 cm, Ø 23,5 cm
  • Wil. 17

Wykształcenie się specyficznej formy kielicha pozbawionego stopy – tzw. kulawki – związane jest z polską tradycją biesiadowania, typową dla okresu baroku. Naczynie to, nazywane także kusztykiem, uniemożliwiało odstawienie go bez opróżnienia całej zawartości. Ceremoniał staropolskich uczt nakazywał gospodarzowi uhonorowanie swych gości toastem, poczynając od najdostojniejszego. Ci zaś odpowiadali mu, wstając i również pijąc jego zdrowie. Niekiedy jedno naczynie kolejno przekazywano z rąk do rąk wokół stołu. Tak postępowano z uformowanym na kształt dzwonu pucharem, dekorowanym delikatnym wzorem „owsa” i festonów, typowymi dla przełomu XVIII i XIX w. Kulawka ta ma pojemność jednego garnca, czyli może pomieścić sporo ponad trzy litry wina. Każdy z przejmujących tak olbrzymi kielich wiwatowy zobowiązany był uczcić wychylonym trunkiem wyznaczoną według zasad skomplikowanego rytuału osobę, dbając, by zachowana została właściwa kolejność i by nikt nie został pominięty.

 

Barbara Szelegejd