Jak Beauplan sporządzał mapy?

Działając w Polsce Wilhelm le Vasseur de Beauplan kartował te obszary, dla których map nie było. Z tego względu jego podstawowym źródłem informacji musiały być własne pomiary i szkice terenowe (tzw. zdjęcie topograficzne). Wprawdzie przygotowywał mapy w sposób „ciągły”, lecz robił to nieregularnie – jak sam napisał: „pracuję tylko dorywczo” (n'y pouvant travailler que par occasion). Mapy sporządzał wraz z pozyskiwaniem informacji, sporządzeniem zdjęć topograficznych, uszczegóławianiem szkiców drożni, aktualizacją i nanoszeniem poprawek.

Dzięki szkicom drożni oraz obserwacjom Beauplan najwierniej kartował obszary wzdłuż dróg, jadąc konno z przywiązanym do siodła drogomierzem (odometrem). Później zapełniał „białe plamy”, czyli tereny z dala od uczęszczanych traktów. Szczegółowe szkice topograficzne sporządzał również dla rzek, których bieg oddał dość wiernie. W celu przygotowania osnowy matematycznej wykonał pomiary astronomiczne kilkunastu punktów głównych. W pracach korzystał z nowoczesnych jak na owe czasy instrumentów pomiarowych takich jak astrolabium, zegar, busola czy wspomniany odometr.

Zdaniem historyków Beauplan wpierw wykonał zdjęcie ziem między Bohem i Dnieprem oraz pomiary Dniepru do morza. Następnie wykonał pomiary Lewobrzeżnej Ukrainy. Na końcu, wracając z południa po ukończeniu twierdzy w Barze, dowiązał osnowę matematyczną swoich prac do istniejących opracowań. W rezultacie nie tylko skartował południowo-wschodnie kresy Rzeczypospolitej, lecz także powiązał swoje pomiary z punktami obejmującymi obszar – równoleżnikowo od Lublina do Czerniowiec i południkowo od Połtawy do Morza Czarnego. Należy dodać, że wykonując pomiary terenowe dokonał kilku niezmiernie istotnych odkryć dla rozwoju kartograficznego obrazu Europy. Najważniejszym było wykonanie pomiarów położenia ujścia Dniepru. Ustalenie szerokości geograficznej ujścia Dniepru na 46°50` (z błędem zaledwie 15` w stosunku do położenia prawdziwego!) umożliwiło korektę błędu wydłużenia osi Morza Śródziemnego. Błąd ten, pochodzący jeszcze z prac Ptolemeusza, wpływał na zniekształcenie obrazu basenu Morza Śródziemnego i powielany był konsekwentnie przez europejskich kartografów.

Powiązanie nowych pomiarów z południową częścią mapy Makowskiego i z dawniejszą mapą Wapowskiego umożliwiło wykonanie nowej mapy całej Polski. Pomimo ujęcia tak ogromnego obszaru, Le Vasseur de Beauplan wykonał pomiary w dwóch kierunkach. W rezultacie uzyskał dość dokładny obraz umożliwiający poprawienie błędów dawniejszych map. Sporządzone przez Beauplana rękopiśmienne mapy były następnie podstawą do wykonania przez miedziorytnika płyt drukarskich. Był nim W. Hondius, oficjalny miedziorytnik króla Władysława IV i jednocześnie przyjaciel Beauplana.