© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Odpowiedzialność muzeów za pejzaż | Rezolucja ICOM


9 lipca 2016 w Mediolanie 31. Zgromadzenie Generalne ICOM przyjęło cztery rezolucje, w tym jedną szczególnie istotną  dla Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Oto jej treść.

Rezolucja nr 1
Odpowiedzialność muzeów za pejzaż.

Muzea i pejzaże stanowią istotny element fizycznego, naturalnego, społecznego i symbolicznego środowiska człowieka.
Otoczenie krajobrazowe (pejzaż) jest wysoce złożonym systemem powiązań, definiowanych (określanych) relacjami między czynnikami społecznymi i naturą. Bogactwo pejzażu ma swoje źródło w jego różnorodności.
Muzea są częścią pejzażu. Gromadzą materialne i niematerialne dziedzictwo powiązane z otoczeniem. Kolekcji (zbiorów muzealnych) będących częścią  dziedzictwa  nie można wyjaśnić bez osadzenia ich w otaczającym pejzażu.
Muzea ponoszą szczególną odpowiedzialność za otaczający je pejzaż, zarówno o charakterze miejskim, jak i wiejskim. Skutkiem jest podwójny obowiązek nałożony na muzea: z jednej strony zarządzają one i ponoszą koszty utrzymania dziedzictwa z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju danego obszaru, z drugiej strony ogniskują uwagę na obrazowaniu i przedstawieniach, które określają i identyfikują pejzaż sam w sobie.

Mając na uwadze powyższe, a także:
1 Pamiętając przyjęte konwencje UNESCO, Kodeks Etyki ICOM dla Muzeów oraz Kodeks Etyki Muzeów Historii Naturalnej;
2.Wiedząc, iż koncepcja pejzażu kulturowego obejmuje nie tylko fizyczny obszar, lecz także szeroki zakres czynników niematerialnych – od języka po styl życia; od wierzeń religijnych po różne formy życia społecznego, od technologii po sposoby życia i wytwarzania, a także systemy władzy oraz przemiany wynikające z różnic między pokoleniami;
3.Zdając sobie sprawę, iż tak sformułowana koncepcja obejmuje otoczenie dźwiękowe, zapachowe, sensoryczne, pejzaż umysłowy, a także środowisko pamięci i konflikty, często przechowywane i zapisane  w miejscach, obiektach, dokumentach i obrazach, otwierają się nieograniczone możliwości działania muzeów  na rzecz kształtowania pejzażu kulturowego;
4. Rozumiejąc, iż muzea dzięki wiedzy specjalistycznej i doświadczeniu swoich pracowników podnoszą świadomość społeczną, pomagając tym samym w podejmowaniu decyzji, co także ma wpływ na przekształcenie otaczającego pejzażu;
5. Biorąc pod uwagę, iż muzea współdziałają z innymi instytucjami w celu zachowania dziedzictwa, zarządzają nim i dbają o jego rozwój.

31. Zgromadzenie Generalne ICOM zaleca aby:
Muzea rozszerzyły swoją misję, obejmując  prawną i funkcjonalną ochroną oraz biorąc w zarząd budynki i miejsca o charakterze pejzażu kulturowego – jako „muzea o poszerzonych kompetencjach”, zapewniając wzmocnioną ochronę i dostęp do dziedzictwa w bliskiej współpracy ze społecznościami.
Muzea przyczyniają się nie tylko do kształtowania wiedzy i wartości pejzaży kulturowych, ale także do rozwoju określających je  symbolicznych obszarów, tak, aby pojęcie pejzażu kulturowego służyło określeniu wartości, które należy chronić, zachować i przekazać przyszłym pokoleniom, a także wskazaniu drogi, jaką można pójść, aby działać zamiast kwestionować, krytykować i zmieniać.
Międzynarodowa Rada Muzeów kładzie nacisk na potrzebę podkreślania roli pejzażu kulturowego, we wszelkiego typu regulacjach i  dokumentach, takich jak: Definicja Muzeum, Statut ICOM, Kodeks Etyki ICOM dla Muzeów.

Rezolucja uchwalona na podstawie rekomendacji zgłoszonej przez ICOM Francja, ICOM Włochy w dn. 5 lipca 2016, wspierana przez ICOFOM.
Opracowanie i redakcja: Komitet ds. Rezolucji, przewodnicząca: Dorota Folga-Januszewska, członkowie: Amareswar GALLA, Australia, Member; Rooksana OMAR, South Africa, Member; Luis RAPOSO, Portugal, Member; Emma NARDI, Italy, Member; Teti HADJINICOLAOU, Greece, Member; Vaiva LANKELIENE, Lithuania, Member.
Ex officio members: Hans Martin HINZ, Germany, ICOM President; Anne-Catherine Robert-Hauglustaine, France, ICOM Director General.      

Przekład na język polski z jęz. francuskiego i angielskiego: Dorota Folga-Januszewska

Pozostałe rezolucje dostępne pod adresem:

http://icom.museum/the-governance/general-assembly/resolutions-adopted-by-icoms-general-assemblies-1946-to-date/milan-2016/