Oświadczenie Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w sprawie historycznego folwarku wilanowskiego (w związku z ofertą jego sprzedaży)
W lutym 2014 r. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego ogłosiła przetarg na zbycie działki 2/7 z obrębu 1-05-53 w Wilanowie (ul. Stanisława Kostki Potockiego 7 i 11). Po nieprzyjęciu jedynej – zgłoszonej przez muzeum – oferty SGGW ogłosiło drugi przetarg. Otwarcie ofert nastąpiło 9 kwietnia br. Ponownie jedyną ofertę złożyło muzeum i ponownie SGGW oferty muzealnej nie przyjęło.
12 maja rozpoczęły się negocjacje Komisji Przetargowej powołanej przez Rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego z muzeum (wciąż jedynym oferentem). Ustalono, że dalsze negocjacje ww. sprawie muzeum będzie prowadziło w oparciu o ocenę prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego, dokonaną przez organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych (działającą w trybie art. 157 ustawy z dnia 21 sierpnia o gospodarce nieruchomościami), którą ustalą obie strony i która zbada rozbieżne operaty szacunkowe będące podstawą sformułowania oferty przez muzeum oraz określenia wartości nieruchomości przez SGGW.
Muzeum zaznacza, że decyzja o ustaleniu ceny nabycia w ramach negocjacji wymagać będzie akceptacji organizatora muzeum, tj. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Muzeum Pałacu Króla Jana III Wilanowie pragnie zwrócić uwagę, że wyżej wymieniona nieruchomość jest częścią folwarku wilanowskiego – dawnego zaplecza gospodarczego królewskiej rezydencji w Wilanowie i z historycznego punktu widzenia niezwykle istotnego dopełnienia krajobrazowego i urbanistycznego założenia pałacowo-ogrodowego w Wilanowie.
Działka wystawiona na sprzedaż zalicza się do zachodniej części terenu dawnego folwarku będącego obecnie własnością SGGW i przylegającego do granic zabytkowej nieruchomości należącej do Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Część wschodnia przylega bezpośrednio do parku i projektowana była na początku XIX wieku jako architektoniczne obramowanie założenia krajobrazowego. Obydwie części należały do dóbr wilanowskich już w czasach króla Jana III, ale część zachodnia, zwana również „zespołem browaru”, jest niezwykle cenna ze względu na najstarsze obecnie na folwarku wilanowskim budowle: murowany browar (wzniesiony przed 1747 r.), który do końca 2014 roku użytkowany był jako siedziba Urzędu Dzielnicy Wilanów oraz usytuowany naprzeciwko niego spichlerz (datowany na lata 1747–1793 r. – obecnie stanie wskazującym na potrzebę prac remontowych, konserwatorskich i rewitalizacyjnych), który w dużej mierze zachował do dzisiaj swój oryginalny wygląd.
Obydwa budynki od 1 lipca 1965 r. wpisane są do rejestru zabytków województwa mazowieckiego jako „spichrze, Wilanów”, a w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy ujęte są jako spichlerz II numer 00018013 oraz spichlerz I numer 00018014.
Należy podkreślić, że właściciel zabytku obowiązany jest na mocy przepisów art. 5 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami do sprawowania opieki nad zabytkiem, polegającej w szczególności na zapewnieniu warunków jego naukowego badania i dokumentowania, prowadzenia przy nim prac konserwatorskich, restauratorskich i budowlanych, zabezpieczenia i utrzymania zabytku wraz z otoczeniem w jak najlepszym stanie, korzystania z niego w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości oraz popularyzowaniu i upowszechnianiu wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.
Dla uzupełnienia informacji dotyczących statusu i wartości kulturowych omawianej działki (i całego dawnego folwarku wilanowskiego) istotne jest wskazanie, że znajduje się w granicach układu ruralistycznego dawnej wsi Wilanów, co do którego Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął postępowanie o wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego. Postanowienia w sprawie wszczęcia i ustaleń dokonanych w toku postepowania odnaleźć można pod linkami:
http://www.mwkz.pl/images/stories/Obwieszczenia/2014.12.01/1.pdf
oraz
http://www.mwkz.pl/images/stories/Obwieszczenia/03.03.2015/1.pdf
Działka objęta ofertą sprzedaży oraz cały folwark wilanowski są również objęte ochroną na mocy Uchwały nr XXXIV/820/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie zatwierdzenia planu ochrony Wilanowskiego Parku Kulturowego. W załączniku nr 1 do Uchwały zostały określone wytyczne dotyczące sposobu użytkowania i zagospodarowania tych terenów oraz rekomendowane kierunki ich ochrony, m.in.:
- uporządkowanie istniejącej zabytkowej zabudowy przedpola pałacowego i folwarku, z przekształceniem części przedpola oraz folwarku w teren dla obsługi ruchu turystycznego, obiektów kultury i edukacji muzealnej;
- opracowanie dokumentacji konserwatorskiej dla wprowadzenia w/w obiektów do rejestru zabytków.
Zgodnie z Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 3 września 2014 r (Dz.U. Woj. Maz z 2014 r. poz. 8272) w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Morysin” folwark wilanowski i obszar działki 2/7 znajduje się w otulinie rezerwatu.
Wywiad nt. wilanowskiego folwarku udzielony przez dyrektora Pawła Jaskanisa 9 kwietnia 2015 r. do wysłuchania tutaj: LINK
AKTUALIZACJA
Z przyjemnością możemy poinformować, że po trwającej ponad 1, 5 roku procedurze formalnej i długich negocjacjach, Muzeum sfinalizowało zakup działki wraz z znajdującymi się na niej budynkami: murowanym browarem oraz drewnianym spichlerzem. Włączenie w granice Muzeum terenów zachodniego Folwarku Wilanowskiego to pierwszy krok w kierunku zapewnienia integralności obszarów stanowiących niegdyś spójny krajobrazowo i funkcjonalnie obszar, zaprojektowany przez króla Jana III. Starania Muzeum mają na celu zapewnienie odpowiedniej i harmonijnej opieki konserwatorskiej nad zabytkowymi zasobami kulturowo–przyrodniczymi oraz historycznym krajobrazem rdzenia przestrzennego dawnej rezydencji królewskiej. Priorytetowe z punktu widzenia Muzeum są również poprawa bezpieczeństwa i wdrożenie innowacyjnych formuł udostępniania zasobów zabytkowych, przyrodniczych i krajobrazowych dla szerokiego grona odbiorców – zarówno turystów zainteresowanych ofertą, jak i podmiotów chcących nawiązać współpracę w modelu partnerstw publiczno–prywatnych. Reintegracja funkcjonalno–przestrzenna spełni oczekiwania publiczności, zainteresowanej formami gospodarowania w dawnej Polsce.
AKTUALIZACJA 2017
Pod koniec 2017 r. dzięki staraniom Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz dotacji celowej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podjęto starania mające na celu zakup pozostałej części dawnego folwarku królewskiego, tzw. Folwarku Wschodniego. Planowane zakończenie zakupu nastąpi do końca 2018 r. Zakup folwarku pozwoli na stworzenie bezpiecznego buforu pomiędzy delikatną tkanką zabytkową a coraz bardziej rozrastającym się miastem, zaś dla muzeum będzie szansą na rozwój działalności edukacyjnej.
Paweł Jaskanis
Dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Zakup Folwarku Wschodniego przylegającego do parku wilanowskiego dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego