Pac Krzysztof Zygmunt kanclerz litewski(1621-1684)

Pac Krzysztof Zygmunt kanclerz litewski (1621-1684). Studiował na Uniwersytecie Krakowskim, w Padwie, Perugii i w Grazu. W młodości służył w wojsku francuskim i hiszpańskim, uczył się inżynierii wojskowej w Lejdzie. Małżeństwo z Marią Klarą de Mailly-Lascaris, panną dworu królowej Ludwiki Marii, zawarte w r. 1654, związało go z dworem królewskim. W czasie najazdu szwedzkiego starał się w l. 1655-57 zdyskredydować Bogusława Radziwiłła w oczach króla, a nawet radził zgładzić go podstępnie. Będąc jedną z czołowych postaci obozu dworskiego skłaniał się ku orientacji francuskiej. Mianowany w r. 1658 kanclerzem litewskim, rozszerzał swoje wpływy w Wielkim Księstwie i zarazem umacniał tam stronnictwo dworskie. Był zwolennikiem elekcji vivete rege i opowiadał się za kandydaturą ks. Henryka d’Enghien, zwłaszcza na sejmie 1661 r., a także w r. 1665, mimo, że królowa skłaniała się ku ks. neuburskiemu Filipowi Wilhelmowi. Poparcie Francji dla kandydatury Neuburga zniechęciło kanclerza do stronnictwa francuskiego. W walce z Radziwiłłami o hegemonię na Litwie wraz z kuzynem Michałem Kazimierzem Pacem zwalczał ich wpływy w Wielkim Księstwie, liczył się ze zbrojnym starciem z nimi po abdykacji Jana Kazimierza. Wkrótce po elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w r. 1669 tyko interwencja nowego króla zapobiegła pojedynkowi Paca z Bogusławem Radziwiłłem. Kanclerz zdobył duży wpływ na króla Michała Korybuta, przyczynił się do jego małżeństwa z arcyksiężniczką Eleonorą. W czasie konfederacji gołąbskiej starał się mediować między dworem a malkontentami, spotkał się w tym celu z Janem Sobieskim; miał duży udział w doprowadzeniu do ugody na sejmie pacyfikacyjnym 1673. Spowodował także uchwalenie na tym sejmie konstytucji o odbywaniu co trzeciego sejmu w Grodnie. Po śmierci Michała Korybuta próbował nie dopuścić do wyboru Jana Sobieskiego, a po jego elekcji usiłował sabotować dalsze obrady sejmu elekcyjnego, zamierzał też przeszkodzić koronacji. Na początku panowania Jana III, ze względów finansowych szukał czasem poparcia dworu, jednak na sejmie 1678 stanął na czele opozycji. Odziedziczył i zgromadził znaczną fortunę, zapewne do jego pałacu w Jeznie odnosi się powiedzenie Jana Kazimierza „Wart Pac pałaca …”. Ufundował kościół i klasztor Kamedułów pod Pożajściem k. Kowna, gdzie oboje z żoną zostali pochowani.