© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   21.02.2018

Klub „Pochwała Inteligencji”

Klub „Pochwała Inteligencji” został zainaugurowany w 2010 roku. Klub został założony wraz z Kolegium Wigierskim z potrzeby zainicjowania otwartej i twórczej debaty, która istnieje nie tylko w społeczności wilanowskiej, ale także w innych miejscach w Polsce. Wokół Klubu zgromadziły się środowiska twórcze i społeczne, które czuły potrzebę uczestnictwa w dyskusji na temat roli kultury w kształtowaniu przemian cywilizacyjnych w naszym kraju. Podczas spotkań klubu podejmowane są również publiczne debaty na temat Wilanowa- zarówno jako miejsca, jak i wspólnoty mieszkańców. Inspiracją dla stworzenia klubu debaty obywatelskiej Pochwała Inteligencji w Wilanowie były dwie wybitne postacie, o których pamięć jest przechowywana w wilanowskim pałacu. Mowa o królu Janie III, który wsławił się nie tylko jako znakomity wojownik, ale tez światły mecenas chętnie wspierający malarzy, architektów i podróżników, inicjator dyskusji i badań naukowych. Program klubu nawiązuje także do działalności kolejnego właściciela Wilanowa, Stanisława Kostki Potockiego, wybitnego polityka i reformatora edukacji, znawcy sztuki i kolekcjonera, który w 1805 roku otworzył podwoje pałacu dla publiczności, tworząc w nim muzeum. Opiekę merytoryczną nad pracami Klubu sprawuje od lat Waldemar Rataj – prawnik, politolog specjalizujący się w zarządzaniu strategicznym i komunikacji społecznej; współtwórca programu i instytucji Nagrody Pro Publico Bono. Wstęp na debaty jest wolny.

Tematy spotkań w okresie od 2014 do 2019 r.:

Rok 2019

  • 10 stycznia 2019 r. Spotkanie pt. „Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie - muzeum dobra wspólnego”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: Paweł Jaskanis i Michał Kępski.
  • 27 lutego 2019 r. Spotkanie pt. „Jan Sas-Zubrzycki, architekt i romantyk”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: dr Jerzy Wowczak.
  • 27 marca 2019 r. Spotkanie pt. „Etos dworu - etos inteligencji. W poszukiwaniu polskiej tożsamości republikańskiej”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: prof. Antoni Z. Kamiński.
  • 9 kwietnia 2019 r. Spotkanie pt. „Święte Dziedzictwo Millenium Chrztu Polski”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: dr. hab. Aneta Gawkowska, dr. hab. Aleksander Stępkowski prof. UW, Sędzia S.N.
  • 27 maja 2019 r. Spotkanie pt. „Krajobraz - tożsamość miejsca”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: Jeremi Królikowski.
  • 3 czerwca 2019 r. Spotkanie pt. „Wolontariat w Muzuem - idea i struktura”, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała Inteligencji w Wilanowie; Wykład wprowadzający: Agnieszka Żuber.
  • 27 czerwca 2019 r. Spotkanie inaugurujące w Muzeum Pałacu Króla Jana III działalność Programu „Polska – Genius Loci” oraz otwierające oficjalną działalność Wilanowskiej Resursy Kultury Pamięci. Sesja dedykowana pani Izabeli z Bojanowskich Dzieduszyckiej. Wprowadzenie do debaty „Etos polskiego obywatelstwa”: prof. Andrzej Sulima Kamiński. Panel dyskusyjny z udziałem dr Elżbiety Skotnickiej-Illasiewicz, prof. Antoniego Z. Kamińskiego oraz Miłosza Gałeckiego.

Rok 2018

  • 3 lutego 2018 r. Seminarium pt. Traktując Rzeczpospolitą poważnie, odbyło się w ramach ścieżki programowej związanej z programem Pochwała inteligencji w Wilanowie. Spotkanie poprowadził Waldemar Rataj. 
  • 1 marca 2018 r.  Spotkanie pt. Demokracja chrześcijańska, czy demokracja w cywilizacji chrześcijańskiej? Debata programowa Akademii Rzeczypospolitej o gwarancjach dla wolności politycznych w ustroju Dawnej Rzeczypospolitej i w obecnym ustroju konstytucyjnym Państwa Polskiego. Referat wprowadzający do debaty wygłosił pan Michał Drozdek. Komentarze: prof. Aneta Gawkowska, prof. Aleksander Stępkowski, Waldemar Rataj.
  • 20 marca 2018 Spotkanie pt. U źródeł muzealnictwa polskiego - Seweryn Mielżyński. Wprowadzenie do dyskusji: Ewa Siejkowska-Askutja.
  • 17 maja 2018 r. Spotkanie pt. U źródeł muzealnictwa polskiego - Stanisław Kostka Potocki. Wprowadzenie do dyskusji: dr. hab. Dorota Folga-Januszewska, prof.ASP
  • 26 czerwca 2018 r. Spotkanie pt. Patriotyzm polskiego krajobrazu. Wykład wprowadzający: dr hab. Jeremi Królikowski, prof. SGGW.
  • 24 lipca 2018 r. Spotkanie pt. Niedokończone msze wołyńskie. Goście specjalni spotkania: Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski, Artur Dorucki.
  • 21 sierpnia 2018 r. Spotkanie pt. „Obywatelstwo jako instytucja państwa iideał kultury politycznej” wykład wprowadzający wygłosił prof. dr hab. AntoniKamiński, socjolog, politolog, badacz instytucji politycznych, współtwórcai promotor wielu dzieł i organizacji obywatelskich – współtwórca Karty Solidarności.
  • 30 października 2018 r.  Spotkanie pt. "Jego wielki umysł ogarnia wszystko: to, co święte, i to, co świeckie, to, co dawne, i to, co nowe. Co i jak o Janie III Sobieskim mówi Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie". Wykład wprowadzający: Konrad Pyzel.
  • 11 grudnia 2018 r. Spotkanie pt. "Wychowanie do wolności - czyli jak tworzymy wilanowskie laboratorium edukacji wg tradycji kultury klasycznej". Wykład wprowadzający: Anna Wojciechowska.

Rok 2017

  • Sympozjum Pro Publico Bono pt. Dobro wspólne, jako zasada konstytucyjna i ideał organizacji życia publicznego. Jak zasada dobra wspólnego określa status i zadania muzeum, jako instytucji życia publicznego - seminarium programowe Akademii Rzeczypospolitej oraz Forum Debaty Obywatelskiej „Pochwała inteligencji w Wilanowie” z udziałem prof. Marka Piechowiaka, prawnika, filozofa, autora monografii „Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego”; Moderowanie części seminaryjnej Sympozjum.
  • Forum Debaty Obywatelskiej „Pochwała inteligencji w Wilanowie” pt. W poszukiwaniu prawdziwej Rzeczypospolitej, odbywające się w ramach cyklu prac programowych „Akademii Rzeczypospolitej”; referat wprowadzający do debaty wygłosił dr Rafał Lis, politolog, historyk, adiunkt w instytucie Nauk o Polityce i Administracji Akademii Ignatianum w Krakowie, autor książki p.t. „W poszukiwaniu prawdziwej rzeczypospolitej. Główne nurty myśli politycznej Sejmu Czteroletniego.”
  • Sesja pt. Dziedzictwo Millenium Chrztu Polski; referat wprowadzający do debaty programowej wygłosił p. Adam Pęzioł, współtwórca programu obchodów 1050-lecia Chrztu Polski na terenie województwa podkarpackiego.
  • Debata w ramach programu „Pochwała inteligencji w Wilanowie” pt. Krajobraz- dobro wspólne z udziałem m.in. prof. Jeremiego Królikowskiego (architekt) oraz dr Leopolda Zgody (filozof, etyk); debata stanowi fragment prac programowych realizowanych w ramach stałego seminarium „Akademia Rzeczypospolitej”;
  • Forum Debaty Obywatelskiej „Pochwała inteligencji w Wilanowie” pt. Krajobraz - Dobro Wspólne. Wprowadzenie do debaty wygłosił mecenas Jan A. Stefanowicz  - prawnik, adwokat; członek Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN, ekspert w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego; główny inicjator i ekspert wiodący inicjatywy ustawodawczej dotyczącej prawa dostępu do informacji publicznej, uczestnik wielu inicjatyw społecznych, w szczególności na polu kształtowania ustroju gospodarczego i instytucji wspierających podmiotowość publiczną przedsiębiorstw oraz kulturę obywatelską przedsiębiorców; członek Rady Dialogu Społecznego przy Prezydencie RP. Wystąpienie podsumowujące debatę: prof. Antoni Z. Kamiński.
  • Seminarium programowe „Akademia Rzeczypospolitej” w ramach X Dni Dziedzictwa św. Jana Pawła II pt. Polska–Genius Loci.

Rok 2016

  • Spotkanie pt. Zasada dobra wspólnego jako powinność określająca cel i środki funkcjonowania państwa. Wykład wprowadzający do debaty programowej Klubu wygłosił dr Wojciech Arndt, teoretyk i filozof prawa, specjalizujący się w problematyce konstytucyjnej.
  • spotkanie pt. Henryk Mikołaj Górecki – Osobowość Twórcy. Gościem spotkania był Andrzej Wendland, muzyk, muzykolog, dyrektor „Tansman Festiwalu”, autor książki „Górecki. IV Symfonia Tansman Epizody. Fenomen, Żywioł, Tajemnica”
  • Ad fontes – debata o powrocie do źródeł. Referat wprowadzający do spotkania wygłosiła p. Anna Wojciechowska, absolwentka filologii klasycznej UW.

Rok 2015

  • Muzealna Resursa obywatelska w Wilanowie – spotkanie z Jerzym Nazarukiem, kulturoznawcą, twórcą dzieł i organizacji społecznych, autorem koncepcji Resursy Kultury Pamięci. Spotkanie zainaugurowało dyskusję programową w ramach społeczności Klubu na temat utworzenia „Wilanowskiej Resursy Kultury Pamięci”, także jako formy integracji osób zaangażowanych we współpracę z Muzeum na niwie społecznej oraz kręgu przyjaciół Muzeum.          
  • Praca organiczna w tradycji XIX - wiecznej Wielkopolski i we współczesnej Polsce. Gościem wieczoru był Jarzy Mańkowski – kurator programu Kultura Pamięci - Tożsamość Wielkopolski, przedsiębiorca, przewodniczący Akademii Dziedzictwa Dworu Polskiego, b. prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, potomek zasłużonych rodów wielkopolskich kultywujących pracę organiczną.
  • Gościem spotkania, które poprowadził Waldemar Rataj, pt. Czy godność pozostanie fundamentem praw człowieka?, był dr hab. Leszek Bosek, adiunkt w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego, radca prawny.
  • Spotkanie pt. „Muzeum - dobro wspólne", czyli debata o społecznej odpowiedzialności za muzea jako instytucje narodowej kultury pamięci poprowadził Waldemar Rataj. Tytuł spotkania nawiązywał do tematu jednej z uchwał I Kongresu Muzealników Polskich, który odbędzie się w kwietniu br. w Łodzi. Klub włącza się w ten sposób w debatę przedkongresową w zakresie problematyki, która w istotny sposób dotyczy także misji i charakteru działalności Klubu „Pochwała inteligencji w Wilanowie". Wystąpienia wprowadzające do dyskusji wygłosili:
    • prof. Dorota Folga-Januszewska, muzeolog, przewodnicząca Polskiego Komitetu Narodowego ICOM
    • dr Elżbieta Skotnicka- Illasiewicz, socjolog, członek kolegium programowego Klubu „Pochwała inteligencji w Wilanowie"
    • dr Wiesław Skrobot, kierownik Pracowni Aktywizacji Obywatelskiej i Dokumentacji Dziedzictwa w Ostródzie, wykładowca Uniwersytetu Adama Mickiewicza
    • Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
    • Zofia Szlenkier, koordynator wolontariatu muzealnego w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
    • Spotkanie pt. "Komitety obywatelskie „Solidarności” a odrodzenie „Samorządnej Rzeczypospolitej” było okazją do wspólnej rozmowy o historii ostatniego wielkiego ruchu obywatelskiego – Konfederacji i jego dokonań w przełomowym okresie lat 1989-1992. Uczestnicy Klubu przygotowują się w ten sposób także do debaty towarzyszącej obchodom 25. rocznicy restytucji Samorządu Terytorialnego w Polsce oraz 35. rocznicy „Solidarności”. Gośćmi spotkania byli:  p. Profesor Inka Słodkowska, oraz p. Sędzia Jerzy Stępień
  • Paweł Zuchniewicz - dziennikarz, autor książek, dźwiękowych reportaży i słuchowisk poświęconych Papieżowi Janowi Pawłowi II;
  • dr hab. Paweł Skibiński – historyk, politolog, z-ca dyrektora Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego;
  • Waldemar Rataj – prezes Fundacji Kolegium Wigierskie.
  • Moderatorem spotkania był Bartosz Liczbiński – członek Klubu „Pochwała Inteligencji w Wilanowie”.
  • Spotkanie w Salonie Lubomirskiej pt. Powrót Jana Potockiego do Łańcuta? Wprowadzenie do debaty wygłosił dr Wojciech Wendland – historyk, redaktor Pro Publico Bono Communicatio. Wystąpienia panelu otwierającego debatę zaprezentowali współtwórcy Jubileuszu Jana Potockiego oraz trzech wystaw prezentowanych z tej okazji w Muzeum Zamek w Łańcucie: Aldona Cholewianka-Kruszyńska – historyk sztuki, kustosz Muzeum Zamek w Łańcucie, Marek Potocki – prawnik, kolekcjoner, bibliofil, głowa rodu Potockich z linii łańcucko antonińskiej, Wit Karol Wojtowicz – dyrektor Muzeum Zamek w Łańcucie, autor idei Jubileuszu Jana Potockiego.
  • Spotkanie Klubu „Pochwała inteligencji w Wilanowie” – debata: Od konfederacji Solidarności do „Samorządnej Rzeczypospolitej”. Wprowadzenie do debaty wygłosił sędzia Jerzy Stępień, b. prezes Trybunału Konstytucyjnego, współtwórca polskiego ustroju Samorządu Terytorialnego, autor eseju p.t. „Solidarność – ostatnia konfederacja”, który napisał z okazji 25. rocznicy powstania Solidarności.
    Gośćmi specjalnymi spotkania byli: Ligia Teresa Urniaż-Grabowska, Ewa Tomaszewska, Konrad Rytel. Spotkanie poprowadził Michał Drozdek.

Rok 2014

  • Kultura przestrzeni publicznej w rękach obywateli. Gośćmi spotkania byli: prof. Jeremi Królikowski, przewodniczący Rady Stowarzyszenia Genius Loci, redaktor naczelny pisma „Arche”, współtwórca Karty Solidarności. Komentatorzy otwierający debatę: dr Piotr Szpanowski, zastępca Dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie,  Andrzej Madej, prezes Stowarzyszenia Genius Loci.
  • Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Idea, proces tworzenia. Idea spotkała się z poparciem obecnych i rozwinęła się dyskusja programowa.
  • Muzeum jako podmiot edukacji narodowej - studium przypadku Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Prezentacja założeń programu edukacyjnego przez Aleksandrę Głowacz- kierownika Działu Edukacji Muzealnej.
  • Język w kulturze solidarności. Spotkanie z udziałem dr Leopolda Zgody oraz Damiana Szota, poświęcone zagadnieniom języka kultury solidarności i komunikacji społecznej w obszarze wartości kultury solidarności. Spotkanie zorganizowano w ramach V Dni Kultury Solidarności.
  • Ignacy Jan Paderewski współtwórca naszej Niepodległości. Spotkanie poświęcone osobie i działalności patriotycznej Ignacego Jana Paderewskiego, miało na celu powołanie społecznej inicjatywy na rzecz obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości (I.J. Paderewski ma być patronem tej inicjatywy, jako postać reprezentująca ideały obywatelskiej troski o dobro wspólne i patriotyzmu obywatelskiego). Referat wprowadzający do debaty klubowej przygotował Michał Drozdek, socjolog, doradca Prezesa NIK, współzałożyciel i wieloletni prezes Chrześcijańsko-Demokratycznego Instytutu im. Ignacego Paderewskiego.
  • „Węzły pamięci” – kultura pamięci w służbie Niepodległej Rzeczypospolitej. Na spotkaniu zaprezentowana została książka pt. „Węzły pamięci niepodległej Polski”. Gośćmi spotkania, które poprowadził Waldemar Rataj byli dr Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz; socjolog i kulturoznawca, ekspert d/s integracji europejskiej, członek władz Fundacji „Polska w Europie”, oraz prof. Zdzisław Najder – pomysłodawca projektu „Węzły pamięci”. Projekt „Węzły pamięci” ma na celu przypomnienie wielokulturowego i wieloetnicznego dziedzictwa II RP. Inspiracją dla Projektu był cykl „Lieux de memoire” francuskiego historyka Pierre Nora. W realizację Projektu zaangażowało się liczne grono historyków i socjologów, które dokonało rekonstrukcji dawnej mapy pojęć i wyobrażeń o utraconej „Atlantydzie”. Ta wyjątkowa publikacja powstała z inicjatywy pokolenia ludzi, dla których II RP jest przedmiotem żywej pamięci. Dla nich „Polska Niepodległa” stanowi zespół wspomnień i skojarzeń, powiązanych w spójną wizję. Adresatem jest współczesne pokolenie, które powinno wiedzieć, co ukształtowało polską tożsamość i poszukać odpowiedzi na pytanie, czy potrafimy ją rozumieć i rozwijać? Spotkanie odbyło się w ramach V Dni Kultury Solidarności.