Sali Uczt to pomieszczenie znajdujące się na ostatniej kondygnacji korpusu głównego pałacu. Prace konserwatorskie i restauratorskie objęły zarówno samą salę, jak i obie prowadzące do niej klatki schodowe. Na wystrój Sali Uczt składają się zróżnicowane dekoracje. Sufit i fasety zdobią XIX-wieczne sztukaterie. Na środku sufitu znajduje się plafon (malowidło olejne na płótnie) z przedstawieniem Jutrzenki, autorstwa Aleksandra Kokulara, z 1832 r. Wszystkie ściany dekorowane są malowidłami ściennymi z przestawieniami figuralnymi wpisanymi w elementy iluzjonistycznej architektury, zdobionej posągami i płaskorzeźbami namalowanymi w technice freskowej na początku XVIII w. Podobnie malowidłami ściennymi dekorowane są obie klatki schodowe.
Prace objęły całość pomieszczenia z wyjątkiem plafonu, który konserwowany był w latach 2004–2005. Prace konserwatorskie rozpoczęto od sporządzenia dokumentacji fotograficznej i opisowej stanu zabytku. W wielu miejscach konserwatorzy wykonali odkrywki stratygraficzne. Pobrano do badań próbki warstw malarskich i zaprawy. Przeprowadzono też kwerendę archiwalnych dokumentacji konserwatorskich i fotograficznych. Komisja złożona z wilanowskich specjalistów i konserwatorów-wykonawców podjęła decyzję o usunięciu niektórych partii uzupełnień i rekonstrukcji z uwagi na brak ich poprawności rysunkowej i kompozycyjnej.
Zabrudzoną powierzchnię malowideł wstępnie oczyszczono. W wyniku przeprowadzonych zabiegów malowidła wyraźnie rozjaśniły się, a ich kolorystyka nabrała żywszych kolorów. Po oczyszczeniu malowideł z powierzchniowych zabrudzeń usunięte zostały wadliwe retusze i rekonstrukcje. Wykonano zastrzyki podklejające rozwarstwione tynki i wzmacniające pęknięcia muru. Usunięto nieprawidłowo wykonane uzupełnienia tynku. Osłabione partie zaprawy zostały poddane zabiegowi impregnacji. Uzupełniono wszystkie ubytki zapraw i założono barwione pobiały wapienne, by przygotować podłoże do prac przy retuszu i rekonstrukcji warstwy malarskiej. Podobny zakres prac wykonano w obrębie malowideł w klatkach schodowych. Następnie rozpoczęto prace przy uzupełnianiu warstwy malarskiej w Sali Uczt i w prowadzących do niej klatkach schodowych.
Na suficie w Sali Uczt usunięto wtórne nawarstwienia farb prawie na całej powierzchni dekoracji, zabezpieczono uszkodzone detale i sklejono pęknięcia. W obrębie XVIII-wiecznej dekoracji sztukatorskiej w klatkach schodowych usunięto wtórne nawarstwienia i wadliwe uzupełnienia, oczyszczono powierzchnię stiuku. Po oczyszczeniu dekoracji na półpiętrze klatki schodowej po stronie północnej stwierdzono, że została ona zrekonstruowana, prawdopodobnie w XIX w. na podstawie kompozycji zachowanej po stronie południowej. Po tym, jak na suficie w Sali Uczt usunięto pozostałe wtórne nawarstwienia farb i oczyszczono powierzchnię stiuku, uzupełniono ubytki oraz zrekonstruowano uszkodzone fragmenty dekoracji. Wykonano odlewy gipsowe brakujących motywów kwiatowych ornamentu plecionkowego. Wykonano wzmocnienia konstrukcyjne w osłabionych partiach sufitu i fasety. W obrębie dekoracji sztukatorskiej klatek schodowych po uzupełnieniu ubytków dekoracji przystąpiono do prac mających na celu wydobycie ich pierwotnej kolorystyki.
Następnie dokończono uzupełnianie malarskiej dekoracji ściennej, które wymagało dwóch rodzajów działań konserwatorskich. Miejsca drobnych ubytków uzupełniono metodą retuszu znakiem graficznym. Natomiast w klatkach schodowych i w niewielkim stopniu również w Sali Uczt, gdzie dawne konserwacje doprowadziły do zatracenia efektu iluzji malarskiej, była konieczna rekonstrukcja części malowideł. Powstałe uzupełnienia są delikatnie jaśniejsze od warstwy historycznej, dzięki czemu możliwe jest odróżnienie rekonstrukcji od oryginału. Wszystkie przeprowadzone zabiegi pozwoliły na uzyskanie jednolitego efektu, który wcześniej był słabiej czytelny w wyniku częściowych konserwacji.
Oryginalna dekoracja Sali Uczt, zachowana w ponad 50 proc., stanowi unikatowy na skalę polską przykład XVIII-wiecznej świeckiej dekoracji freskowej, dlatego przywrócenie jej świetności było wydarzeniem o dużej doniosłości.
Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć prezentującej prace konserwatorów – tutaj.
Prace konserwatorskie w Sali Uczt i obu prowadzących do niej klatkach schodowych zrealizowano w ramach projektu „Rewitalizacja i digitalizacja jedynej w Polsce barokowej rezydencji królewskiej w Wilanowie” w ramach działania 11.1: Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym priorytetu XI Kultura i dziedzictwo kulturowe, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013. Całkowita wartość projektu: 18 854 348,06 zł. Koszt wydatków kwalifikowalnych/wysokość dofinansowania: 14 912 881,37 zł, z tego: 12 675 949,15 zł finansowane z budżetu Unii Europejskiej (EFRR) i 2 236 932,22 zł finansowane z budżetu państwa. Więcej o Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko na stronie www.pois.gov.pl.
