Od lipca 2017 roku trwają prace konserwatorskie przy barokowych figurach Herkulesów wraz z ich rzeźbionymi postumentami. Zadanie będzie realizowane przez dwa lata.
Jednym z bardziej pracochłonnych i trudnych momentów był transport kamiennych figur i postumentów na teren dziedzińca tak zwanego „Domku Lanciego” na przedpolu Pałacu, gdzie rzeźby poddawane są fachowym zabiegom konserwatorskim. Ale nie tylko. Wykonywane są również kopie figur.
Prace podzielono na dwa zasadnicze etapy, w czasie których rzeźby konserwowane są parami – po 2 figury wraz z postumentami. Aktualnie trwają prace konserwatorskie przy postumentach oraz prace formierskie przy obu figurach Herkulesów.
Jako surowiec do wykonania kopii rzeźb wybrano wstępnie piaskowiec z kamieniołomu Wartowice. Przeprowadzone zostały specjalistyczne badania i analizy, porównujące próbki wybranego piaskowca z oryginalnym surowcem, z którego wykonano zabytkowe figury i postumenty. Potwierdziły właściwy wybór piaskowca i ich duże podobieństwo pod względem fizyko-chemicznym.
Przeprowadzono już zabiegi konserwatorskie przy dwóch figurach Herkulesów, głównie dotyczące oczyszczenia powierzchni rzeźb z nawarstwień i nadmiernej ilości zastosowanych wcześniej preparatów. Wykonane zostały także gipsowe modele, które posłużą do wykucia w kamieniu brakujących partii figur. Większe ubytki i rozległe, wykonane w czasie poprzednich prac konserwatorskich wtórne uzupełnienia w różnych zaprawach, zastąpione zostały flekami kamiennymi z odpowiednio dobranego piaskowca. Zrekonstruowano również brakujące partie rzeźb obu Herkulesów. Umożliwiło to przystąpienie do wykonywania ich kopii.
Z jednego z Herkulesów zdjęto już formę silikonową, wzmocnioną za pomocą gipsowej warstwy stabilizującej i metalowej konstrukcji. Trwają prace przy odlewie modelu figury, który posłuży do wykonania piaskowcowego duplikatu. Druga rzeźba Herkulesa zostanie wkrótce ukończona.
Dalsze prace, po usunięciu silikonowych form, będą polegać na wklejeniu rekonstrukcji brakujących partii wykutych w kamieniu, uzupełnianiu niewielkich ubytków w masie imitującej piaskowiec oraz opracowaniu powierzchni i formy uzupełnień analogicznie do otaczającego je materiału. Na koniec uzupełnienia i rekonstrukcje zostaną kolorystycznie ujednolicone z oryginałem.
Po wykonaniu tych zadań rzeźby umieszczone zostaną w Pawilonie Rzeźby na tyłach budynku dawnej Stajni, w południowo-zachodniej części ogrodów. Tam będą czekać na umieszczenie w Oranżerii, gdzie zasilą projektowaną obecnie aranżację ekspozycji XVIII-wiecznych rzeźb. Ich piaskowcowe kopie zastąpią oryginały na nabrzeżu Jeziora Wilanowskiego.
Zadanie stanowi część projektu „Restauracja i zabezpieczenie symbolu polskiego dziedzictwa kulturowego” – Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie współfinansowanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020”.
