Problem legalności działań Państwowego Banku Rolnego

W niniejszym artykule podejmujemy próbę oceny działalności instytucji bankowej Generalnej Guberni wykorzystującej aparat przedwojennego Państwowego Banku Rolnego – jednego z największych banków realizujących zadania wytyczone przez rząd II RP, tj. obsługi reformy rolnej w okresie międzywojennym. Jak się okazuje, zupełnie inne zadania realizowały niemieckie władze okupacyjne korzystając z aktywów tego banku. W czasie wojny bank działał natomiast zgodnie z prawem na wychodźstwie w Wielkiej Brytanii. Legalność działań “Państwowego Banku Rolnego” w Generalnej Guberni nie doczekała się jednoznacznej oceny. W okresie powojennym z przyczyn politycznych w praktyce zaniechano odzyskiwania znacznej części jego aktywów. Po przeprowadzeniu likwidacji niezlikwidowany majątek PBR przeszedł ostatecznie na Bank Gospodarstwa Krajowego. Do analizy postawionego zagadnienia wykorzystaliśmy jako przykład transakcję dokonaną przy użyciu aparatu PBR w grudniu 1940 r. z jednym z najpoważniejszych, pod względem wielkości należności, przedwojennych dłużników banku, hr. Adamem Branickim z Wilanowa.