Światowy Dzień Środowiska (ang. World Environment Day, WED) został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na Konferencji Sztokholmskiej w 1972 roku i obchodzony jest corocznie 5 czerwca w ponad 100 państwach, dla przypomnienia głównych haseł konferencji dotyczących zgodności rozwoju cywilizacji z rozwojem ekologicznym otaczającego świata.
Oto zagadnienia kluczowe dla obchodów w 2021 roku:
- powody, dla których bioróżnorodność jest ważna dla wszystkich ludzi
- jakie są motywacje wspierania działań w zakresie odtwarzania ekosystemów/ochrony przyrody
- jak obecnie różne instytucje mogą się angażować w działania w zakresie ochrony klimatu i ochrony bioróżnorodności (w sposób naturalny wszak połączone nierozerwalnie ze sobą)
- jak można układać współpracę pomiędzy różnymi instytucjami z tej samej i różnych branż, oraz współpracę międzybranżową i międzysektorową na rzecz odtwarzania ekosystemów – jakie są wyzwania i szanse?
- jakie trendy (legislacyjne, konsumenckie) wpływają na zainteresowanie tematem?
- co będzie się zmieniać w naszym podejściu do środowiska pod kątem Europejskiego Zielonego Ładu,
- czy zaczynamy widzieć korzyści, jakie natura daje nam dzięki temu, że jest w dobrym stanie (zdrowie publiczne) i czy widzimy w Polsce rolę, jaką opieka nad nią może odegrać w zielonej odbudowie, tworzeniu lepszych miast etc.
W ramach rozwijania swojej działalności w zakresie opieki nad środowiskiem i umacniania założeń muzeum kultury i natury Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie nawiązało właśnie strategiczne partnerstwo z UNEP/GRID, które jest jednym z ośrodków światowej sieci GRID (Global Resource Information Database) utworzonej w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP - United Nations Environment Programme). https://www.gridw.pl/o-nas.
5 czerwca nastąpiła oficjalna inauguracja Dekady Odtwarzania Ekosystemów ogłoszonej na lata 2021-2030 oraz programu Re:Generacja https://re.generacja.org/ będącego bezpośrednią odpowiedzią Centrum UNEP/GRID-Warszawa na ogłoszenie Dekady.
W ramach pierwszych działań tego partnerstwa Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zostało zaproszone do uczestnictwa w debacie społecznej organizowanej przez UNEP/GRID i dziennik Rzeczpospolita. Uczestnicy debaty pod hasłem „Planeta: wspólny dom = wspólna odpowiedzialność” skupili się wokół tematyki odtwarzania ekosystemów, angażując różne środowiska: administracji publicznej, instytucji ochrony przyrody, naukowców i organizacji pozarządowych oraz świata biznesu. Głównym celem jest przekonanie wszystkich interesariuszy do działań na rzecz planety Ziemia jako domu nas wszystkich. Taki pryzmat patrzenia na kwestie relacji między dobrostanem ludzi a stanem środowiska naturalnego jest szczególne istotny w dobie pandemii oraz odbudowy gospodarki i innych dziedzin życia społecznego po jej zakończeniu.
Odbudowa planety powiedzie się tylko wtedy, gdy wszyscy wezmą za nią odpowiedzialność. Już dziś tysiące ludzi na całym świecie aktywnie działa na rzecz zmiany - od tworzenia „afrykańskiej zielonej ściany” (mającej chronić południe kontynentu przed pustynnieniem), aż po odbudowę mokradeł w Argentynie. Swoją cegiełkę dokładają miasta, zwiększające udział terenów zielonych i ich spójność na swoim obszarze, a także rolnicy wprowadzający zasady zrównoważonego rolnictwa i chroniący na swoich gruntach enklawy dzikiej przyrody np. śródpolne oczka wodne czy kępy drzew i krzewów.
Kluczowe znaczenie dla powodzenia działań na rzecz odbudowy ekosystemów ma zaangażowanie przedstawicieli świata biznesu i przejęcie przez firmy odpowiedzialności za presję, jaką każda z nich wywiera na środowisko naturalne. Zaangażowanie to musi odpowiadać na palące problemy wynikające ze zniszczeń, jakie już dokonały się za sprawą działalności człowieka w świecie przyrody, ale także zapobiegać przyszłej degradacji ekosystemów. Stąd hasło Re:Generacja jest hasłem kluczowym dla poprawiania stanu środowiska naturalnego. Więcej o tym na stronie https://re.generacja.org/
W debacie poruszano wątki zarówno globalne, jak i lokalne, wyzwania wynikające ze stopnia degradacji ekosystemu i bioróżnorodności oraz uwarunkowania i możliwości realizacji działań w ramach Dekady ONZ w polskich warunkach. Ocalenie bogactwa rodzimej natury jest wspólnym celem, by zapewnić przyszłym pokoleniom możliwość dobrego, jakościowego życia.
Do debaty z udziałem red. Michała Niewiadomskiego zostali zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Klimatu, samorządów (Urząd Marszałkowski - Członek Zarządu Województwa Mazowieckiego), parków narodowych i innych instytucji zajmujących się ochroną przyrody, a także przedstawiciele świata kultury, nauki i biznesu. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie reprezentował dyrektor Paweł Jaskanis.
Relacja z debaty znalazła się w wydaniu drukowanym i internetowym dziennika Rzeczpospolita, z uwzględnieniem głosów komentatorów.
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zgłosiło chęć współpracy w projekcie RE: Generacja będącym bezpośrednią odpowiedzią Centrum UNEP/GRID-Warszawa na ogłoszenie Dekady Odtwarzania Ekosystemów na lata 2021-2030. O rozwoju projektu i naszych działaniach będziemy informować na stronach internetowych muzeum i w mediach społecznościowych.
*w artykule wykorzystano informacje opracowane przez UNEP/GRID