© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Tablica odległości

  • Grafika
  • Matthias Seutter (starszy)
  • Augsburg
  • 1731-1757
  • papier; miedzioryt kolorowany
  • 50,0 x 57,0 cm
  • Wil.5628

Ciekawe świadectwo praktycznych i pożytecznych wydruków informacyjnych, których podobne, uaktualnione wersje spotykamy współcześnie w atlasach samochodowych lub w kalendarzach.  Rycina przedstawia tablicę odległości wzbogaconą o scenę figuralną oraz opis wyjaśniający sposób w jaki należy korzystać z wykresu.
Kompozycja ryciny podzielona jest przekątną listwą, na której, podobnie jak na dwóch znajdujących się przy dolnej krawędzi, wymienione są nazwy (i opisy – przy liście przekątnej) europejskich, i nie tylko - miast. Utworzoną pomiędzy trzema listwami przestrzeń o formie trójkąta wypełniają szczelnie niewielkie kwadraciki z cyfrą, która oznacza  odległość pomiędzy dwoma wybranymi lokalizacjami; jak daleko jest z Augsburga na Maltę, albo ile mil niemieckich dzieli Poznań od Krakowa?
Z  pewnością tego typu drukarska ciekawostka o jakże precyzyjnym układzie stanowiła w XVIII wieku praktyczną i przydatną pomoc przy planowaniu Grand Tour, czy ćwiczeniu wyobraźni w czasie zajęć z geografii.

Scena figuralna przedstawia boginię Kybele, która siedzi w rydwanie zaprzężonym w dwa lwy. Jej głowę zdobi korona w kształcie murów miejskich, ponieważ obok wielu swoich przymiotów, miała także patronować miastom w czasie oblężenia. W tle, w otwartym krajobrazie, trzy aktywne putta z pomocą prostych narzędzi zdejmują pomiary – czyżby właśnie dzięki nim wydawca otrzymał cenne informacje o spisanych odległościach? Był nim opisany z imienia nazwiska  na rycinie Matthaüs Seutter (1678 – ok. 1757), augsburski wydawca map i twórca globusów. Naukę pobierał w Norymberdze u największego specjalisty w dyscyplinie na terenie Niemiec,  Jana Baptysty Homanna. W roku 1707 powrócił do rodzinnego miasta aby otworzyć swoje własne przedsiębiorstwo – wkrótce cieszące się popularnością i poważaniem. Dowodem na to było przyznanie mu w roku 1731 tytułu cesarskiego kartografa z rąk Karola VI Habsburga. Nie inaczej możemy interpretować zapis odnoszący się do osoby wydawcy widniejący w górnej bordiurze: Matthaeum Seutter S.C.M.G. August, czyli Sacrae Caesareae Maiestatis Geographus.

 

Marta Gołąbek