Zachowane w zbiorach wilanowskich cztery barokowe szkatułki i lustro wchodzą w skład damskiej toalety, pierwotnie liczącej z pewnością znacznie więcej elementów. Powierzchnie szkatułek i rama lustra pokryte są markieterią – jedną z najdroższych technik zdobniczych, stosowanych w ekskluzywnych wyrobach od XVII w. Barwne obrazki o wyszukanym kolorycie powstały z połączenia szylkretu, blachy srebrnej, mosiężnej i masy perłowej. Mosiężne, złocone listwy z motywem plecionki, liści akantu i rozetek dekorują krawędzie, zaś nóżki i narożniki ozdobione są kampanullami. Jedna ze szkatułek ma na wieczku poduszkę z tkaniny brokatowej, służącą do wbijania szpilek.
Tematykę scen umieszczonych na wieczkach i ściankach szkatułek artysta zaczerpnął z serii obrazów alegorycznych Francesca Albaniego, poświęconych bogini miłości Wenus i jednocześnie nawiązujących do czterech żywiołów – powietrza, wody, ziemi i ognia.
Kompozycje poszczególnych obrazów Albaniego zostały tu rozbite na mniejsze fragmenty, które umieszczono na bocznych ścianach szkatuł. Szczyt lustra, zwieńczony ornamentem, ujmują dwa medaliony z herbami przedstawiającymi: jeden orła pod koroną, drugi trzy jelonki pod koroną, które wiążą ten zespół z królową Polski Marią Kazimierą Sobieską z domu de La Grange d’Arquien. Herby dodano prawdopodobnie później, we Francji, dla uwiarygodnienia tradycji. W dniu 27 lutego 1808 r. Stanisław Kostra hr. Potocki, ówczesny współwłaściciel Wilanowa, zakupił komplet w Paryżu, jako pamiątkę narodową.
Toaletka umieszczona w Sypialni Królowej w pałacu wilanowskim stanowiła niezwykle ważny element pierwszej historycznej ekspozycji otwartego w 1805 r. muzeum. W tym samym miejscu prezentowana jest do dzisiaj od blisko 200 lat.
Anna Kwiatkowska