Kamienica Królewska we Lwowie (Architektura)
- Projekt: Paweł Rzymianin
- Czas powstania: 1676-1678
- Miejsce: Lwów
- Państwo: Ukraina
- Rodzaj: kamienica
- Fundator: Konstanty Korniakt, Jan III Sobieski
- Instytucja zarządzająca:
- Powiązane wydarzenie:
Kamienica, dziś zwana Królewską, została zbudowana w r. 1580 dla zamożnego lwowskiego kupca Konstantego Korniakta, wpływowego, pochodzącego z Krety Greka, który we Lwowie odnalazł swój ziemski raj. Budowla, zaprojektowana przez Piotra Barbona (niektórzy widzą tu raczej rękę jego ucznia, Pawła Rzymianina), wyróżnia się włoskim dziedzińcem arkadowym, wzorowanym na rozwiązaniach wawelskich. Kiedy Korniaktowie uzyskali nobilitację i weszli w poczet rodów ziemiańskich, swą lwowską siedzibę darowali karmelitom (1623). Od zakonników, w 1640, dom odkupili rodzice późniejszego króla – Jakub i Teofila Sobiescy, a po ich śmierci własność przeszła na Jana. Jakub Sobieski, często dla spraw publicznych i gospodarczych bywający w mieście, potrzebował siedziby godnej swej pozycji społecznej. Elewację ozdobił herb Janina, a o gmachu zaczęto mówić kamienica Sobieskich. W r. 1678 Jan, nie chcąc dłużej rezydować podczas przyjazdów w pałacu arcybiskupim, nakazał przebudowę swej kamienicy tak, był mogła spełniać funkcję oficjalnej lwowskiej rezydencji króla. Dziedziniec otaczają z trzech stron piętrowe krużganki (zrekonstruowane w l. 1926-1929 przez L. Gyurkowicha), nadając mu śródziemnomorski charakter. W kamienicy odbywały się słynne uczty i audiencje. W r. 1686 król przyjmował tu posłów moskiewskich czekających na zaprzysiężenie „wiecznego pokoju” (tzw. Traktat Grzymułtowskiego). Od 1908 roku w kamienicy Królewskiej we Lwowie działało (po odkupieniu gmachu od Andrzeja Lubomirskiego) Muzeum Narodowe im. Jana III, założone staraniem A. Czołowskiego i T. Rudkowskiego. Początkowo gromadziło obrazy i pamiątki dotyczące okresu panowania Jana III (m.in. siodło wezyra Kara Mustafy), z czasem zostało powiększone o zabytki związane z dziejami kultury polskiej na Rusi. Po zajęciu Lwowa przez Rosjan w r. 1940, zbiory zostały przejęte przez utworzone wówczas, a działające po dziś dzień Lwowskie Muzeum Historyczne.
polecane
Z panowaniem Jana III wiąże się ostatni okres pomyślności staropolskiego Lwowa. Miasto nie szczędziło królowi dowodów przywiązania, wdzięczne …
Zwycięstwo Jana Sobieskiego pod Chocimiem przyniosło mu królewską koronę, ale nie zażegnało zagrożenia tureckiego. Nowo wybrany monarcha ruszył …
Powstanie Bohdana Chmielnickiego z wewnętrznej sprawy Rzeczypospolitej szybko przekształciło się w długotrwały konflikt o charakterze międzynarodowym. Zbuntowani Kozacy …