W poprzednich stuleciach stuleciu podejmowano wiele inicjatyw upamiętniania w formie pomników bohaterów obrony i odsieczy Wiednia w 1683 roku. W katedrze stanął tzw. pomnik Starhemberga (z małymi figurami Jana III Sobieskiego, księcia Karola V Lotaryńskiego oraz elektorów: Maksymiliana Emanuela i Jana Jerzego III; zniszczony w 1945 roku, ocalona figura króla polskiego obecnie w kościele św. Józefa na Kahlenbergu), władze Wiednia uczciły burmistrza Liebenberga monumentem przy Ringu, Ukraińcy wystawili 2 pomniki Kozaków biorących udział w odsieczy (wg ukraińskiego napisu: wyzwolicieli Wiednia). Jan III Sobieski – naczelny dowódca wojsk odsieczowych wciąż nie doczekał się pomnika w stolicy Austrii.

Krakowianie postanowili zmienić ten stan rzeczy, ich inicjatywa spotkała się z życzliwym odzewem lokalnych władz. 12 września 2013, w 330 rocznicę bitwy pod Wiedniem, w obecności prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, Ambasadora Artura Lorkowskiego oraz przedstawicieli wiedeńskiego magistratu został na Kahlenbergu położony kamień węgielny. Projekt monumentu powstał w pracowni prof. Czesława Dźwigaja. Dynamiczna kompozycja przedstawia Sobieskiego z buławą na koniu, wiodącego do boju skrzydlatą husarię. Komitet Budowy Pomnika pod przewodnictwem Piotra Zaparta realizuje, dzięki prywatnym sponsorom i datkom, kolejne etapy m.in. przygotowanie fundamentu z granitu i koordynuje zbiórkę pieniędzy. Planowane na 333 rocznicę odsieczy odsłonięcie pomnika zostało przesunięte w czasie, a liczni turyści przyjeżdżający na Kahlenberg mogą (na razie) oglądać tablicę informacyjną z projektem i fotograficznym reportażem dotyczącym etapów powstawania pomnika.

Oprac. Anna Ziemlewska