Pomnik Jana III w Cieszanowie (Pomnik w przestrzeni publicznej, )
- Autor:
- Wykonanie:
- Czas powstania: 12 września 1883
- Miejsce: Cieszanów
- Państwo: Polska
- Przedstawiona osoba: Jan III Sobieski
- Fundator: Mieszkańcy Cieszanowa i okolic
- Powiązane wydarzenie: 200. rocznica odsieczy wiedeńskiej, Wyprawa na czambuły tatarskie
Przy wjeździe do miasta od południa, w 1883 roku ufundowany został pomnik króla Jana III. Ma on formę sześciobocznego obelisku posadowionego na wysokim cokole. Całość zwieńczona jest kulą i krzyżem z półksiężycem u podstawy. Na ściankach obelisku i cokołu rozmieszczone są żeliwne tablice, w tym dwa medaliony, jeden z popiersiem króla Jana III, drugi z herbem Rzeczypospolitej Trojga Narodów: Polski, Litwy i Rusi. Po bokach herbowego medalionu umieszczono dwie tablice epitafijne z inskrypcjami z inskrypcjami w języku polskim i ukraińskim z naleciałościami rosyjskimi (tzw. jazyczije). Na polskiej tablicy umieszczono następującą treść: JAN III SOBIESKI / KRÓL POLSKI / rozgromił pod Cieszanowem 6 października 1672 r. [powinno być „7” – przyp. Janusz Mazur] / ordy tatarskie i tysiące jeńców z jassyru [sic!] uwolnił / CZCZĄC PAMIĘĆ OBROŃCY POLSKI I CHRZEŚCIJAŃSTWA / od najazdów turecko tatarskich jako też bojowników / polskich i ruskich których popioły ta mogiła przykrywa / MIESZKAŃCE [sic!] CIESZANOWA I OKOLICY / w 200 rocznicę odsieczy Wiednia / 12 września 1883. / pomnik ten ufundowali.
Płyta z językiem ruskim różni się pewnymi szczegółami i interpretacją faktów historycznych. Pomnik, jako świadectwo swej epoki, jest mimo wszytko pozytywnym przykładem zgodnego współżycia dwóch zamieszkujących obok siebie nacji. Należy przy tej okazji wspomnieć, że również akt erekcyjny pomnika, zamurowany w specjalnej skrytce wewnątrz monumentu, sporządzony był w dwóch językach i zawierał kilkadziesiąt nazwisk ówczesnych mieszkańców Cieszanowa.
Autor tekstu: Janusz Mazur
Więcej informacji: projekt "Na szlakach dziedzictwa Jana III Sobieskiego", realizowany przez gminę Lubaczów i gminę Niemirów.
polecane
W 1883 roku, w dwusetną rocznicę przemarszu wojsk wyruszających na odsiecz Wiednia, odsłonięto w Przemyślu pomnik Jana III …
Tablica upamiętniająca 200. rocznicę odsieczy wiedeńskiej nie jest jedyną w Krakowie. Najbardziej znaną wmurowano w ścianę Bazyliki …
W 1983 roku na terenie dawnego kościoła dominikanów w Wielkich Oczach parafianie wybudowali kapliczkę z tablicą pamiątkową poświęconą …